شناسایی عامل توقف فوری فرایند اصلاح سهام در بورس تهران - سبزوار امروز

به گزارش خبرنگاران این اتفاق در حالی رخ داد که در دقایق نخست صبحگاهی شاهد ریزش بیش از 3هزار واحدی این نماگر کلان بورسی بودیم. حضور پرقدرت نقدینگی فعال در بازار سهام اما هرگونه اصلاح قیمتی را به مثابه فرصت های مجدد خرید مطرح می نماید. به نحوی که با ریزش چند درصدی قیمت ها شاهد شکل گیری تقاضای پرقدرت در قیمت های منفی هستیم که به رقابت خرید می انجامد و عرضه را به عقب می راند.

شاخص بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته با ثبت رشد 2356 واحدی (معادل 6/ 0 درصد) بار دیگر سطح 420 هزار واحدی را پس گرفت و به عدد 420 هزار و 668 واحد رسید. این اتفاق درحالی رخ داد که در نیم ساعت نخست دادوستدهای روزانه شاهد عقبگرد بیش از 3 هزار واحدی نماگر اصلی بورس بودیم اما موج تقاضای شکل گرفته در قیمت های منفی با عقب راندن عرضه ها به رقابت خرید منجر شد که حرکت صعودی قیمت ها و معکوس شدن فرایند دماسنج بازار را در ادامه جریان معاملاتی روزانه در پی داشت. نکته مهم درخصوص معادلات بورس در فضای کنونی این است که حجم نقدینگی موجود در این بازار و عدم خروج نقدینگی از تالار شیشه ای تا حد بسیار زیادی از اصلاح قیمتی سهام جلوگیری نموده و پول های آزاد شده از سهام در بازار بار دیگر به شکل تقاضا برای سهام جدید خودنمایی می نماید. در چنین شرایطی اصلاح سریع و پرشتاب قیمت ها به عنوان فرصت های خرید در قیمت های پایین جلوه نموده و از تداوم ریزش جلوگیری می نماید.

ارزش خرید و فروش های خرد با حذف بلوک و اوراق با درآمد ثابت در روز گذشته 3164 میلیارد تومان بود که حاکی از عقبگرد معنادار این متغیر با اهمیت نسبت به رکورد 4600 میلیارد تومانی روز یکشنبه است. در تفسیر علت بروز چنین پدیده ای می توان به کاهش هیجان های خرید و فروش با توجه به حضور تقاضای پرقدرت در قیمت های منفی و عدم تشکیل صف های فروش پرقدرت به رغم عرضه های فراوان و انعکاس این رفتار در دادوستدهای دیروز اشاره نمود. تقاضایی که اثر اصلی آن در کاهش هیجان منفی بازار بود و تکاپوی خرید و فروش را در بازه قیمتی وسیع به شدت محدود کرد.

در انتها معاملات دیروز از 314 نماد فعال بورسی، قیمت انتهای 164 نماد مثبت و 150 نماد منفی بود. نکته جالب توجه حفظ همین ترکیب مثبت و منفی در آخرین قیمت معاملاتی بود که یکی از علائم بازگشت آرامش به فضای تالار شیشه ای و بیانگر نوعی ثبات فرایند در جریان روزهای آینده خواهد بود. تشکیل صف خرید به ارزش 521 میلیارد تومان در 71 نماد بورسی در مقابل تشکیل صف فروش در 9 نماد بورسی به ارزش 9 میلیارد تومان نیز حاکی از عطش بیشتر خرید در سقف های قیمتی نسبت به فروش در پایین ترین قیمت های مجاز روزانه است. این عامل خود را در خالص تغییر مالکیت 286 میلیارد تومانی از سهامداران حقوقی به حقیقی نیز نشان می دهد. به بیان بهتر پس از دوره پرفشار بروز ریسک های سیستماتیک و بازگشت سرمایه های خرد به تالار شیشه ای، همیشه خالص خرید حقیقی ها را در بازار روزانه شاهد بوده ایم که این فرایند به رغم کاهنده بودن ادامه دارد.

کشیده شدن ترمز شاخص هم وزن

درحالی که شاخص کل رشد 6/ 0 درصدی را در معاملات روز گذشته به ثبت رساند، شاخص کل هم وزن به عنوان نماگری که اثر تمام نمادهای بورسی را به صورت یکسان در نظر می گیرد و وزن ارزش بازار سهام را از اندازه گیری ها حذف می نماید، رشد 7/ 0 درصدی را پشت سر گذاشت. این اتفاق درحالی رخ می دهد که پس از رفع شدن ریسک های ژئوپلیتیک در خاورمیانه و شروع فرایند رو به رشد قیمت ها در بازار سهام، شاخص کل بورس رشد 2/ 18 درصدی را تا انتها روز یکشنبه داشته است که در قیاس با رشد 9/ 26 درصدی شاخص کل هم وزن در همین بازه زمانی فاصله زیادی را نشان می دهد. مقایسه راستا حرکتی این دو نماگر کلان بورسی میل بیشتر فعالان بازار سهام به سهم های کوچک و متوسط بازار را بیش از پیش نمایان می نماید. امری که می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. عوامل مختلفی در بروز چنین پدیده ای نقش داشته اند. قدرت جریان سازی تجمیع سرمایه های خرد در سهم های کوچک تر، تکیه بیشتر سهام شرکت های بزرگ بر مولفه های بنیادی نظیر فراوری، فروش و هزینه ها، انتشار گزارش های پاییزی نسبتا ضعیف در بیشتر شرکت های بورسی و متاثر شدن قیمت سهام شرکت های بزرگ تر از این موضوع و حضور بازارگردان های تسهیل نماینده جریان قیمتی در سهم های بزرگ از مهم ترین عوامل حرکت کند قیمتی سهام بزرگ تر نسبت به سهام کوچک و متوسط بورسی است.

اما در روز گذشته شاهد کشیده شدن ترمز رشد شاخص کل هم وزن و کاهش سرعت رو به رشد این نماگر بورسی بودیم. افزایش فشار فروش در نمادهای صنایعی چون سیمان، دارویی، انبوه سازی که در مجموع 69 نماد فعال بورسی را در لیست زیرمجموعه های خود در اختیار دارند، یکی از مهم ترین دلایل این اتفاق به شمار می آید. رشد بی وقفه قیمت ها در نمادهای گروه های مزبور ترغیب فروش سهامداران در قیمت های فعلی و تمایل به عرضه در قیمت های پایین تر را به دنبال داشته است. موضوعی که می تواند به داغ شدن جریان معاملات در سایر گروه های ناشی از وجه نقد آزاد شده از فروش سهام این شرکت ها گردد. از سوی دیگر در گروه خودروسازی و ساخت قطعات و به طور ویژه در نمادهای پرتعداد قطعه سازی نیز فشار فروش نسبت به روزهای گذشته جلوه بیشتری داشت.

آثار اولیه کرونا در بازارهای دنیای

شاید عجیب به نظر بیاید که شیوع یک ویروس بتواند بازارهای دنیا را تا این حد تحت فشار قرار دهد. به صورت معمول شیوع یک بیماری سخت، بازار سهام کشور درگیر را متاثر می سازد؛ اما این بار کشور درگیر در این مساله چین است و این به آن معنی است که تعطیلی شهرهای چین می تواند به معنای کند شدن رشد مالی این کشور و تحت الشعاع قرار دریافت اقتصاد دنیای باشد. در ماه های اخیر هنگامی که جنگ تجاری بین آمریکا و چین نشانه هایی از کندتر شدن آهنگ رشد مالی چین را به دست داد قیمت کالاهای پایه مصرفی تا کف های چند ماهه نزول کردند و حتی پایین تر از سطوح فعلی قرار دریافتد. با این حال کشف واکسن برای این بیماری و کنترل آن می تواند ورق بازارها را به کل برگرداند و احتمالا این مساله بورس تهران را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.

از سه شنبه هفته گذشته که اخبار مرتبط با شیوع سریع و پرخطر این بیماری شدت گرفت، قیمت کالاهای پایه مصرفی ریزش های چشمگیری را تجربه نموده است. قیمت هر تن مس از سطوح نزدیک به 6300 دلار تا کمتر 5800 دلار نیز فرو ریخت؛ هر بشکه نفت برنت نزدیک به 11 درصد ریزش قیمت را تجربه نموده و بیش از 7 دلار از بهای خود را از دست داده است. قیمت هر تن روی از نزدیکی 2450 دلار به کمتر از 2300 دلار رسیده و شرایط سرب و آلومینیوم نیز چندان متفاوت نیست. در مقابل طلا به عنوان دارایی امن بار دیگر مورد استقبال قرار گرفته و قیمت هر اونس آن از کف 1550 دلاری در روز سه شنبه تا نزدیکی 1590 دلار در روز گذشته پیش رفت. با این حال بازیگران بازار دنیای نیز به وضوح در کمین نشانه هایی از کنترل شرایط نشسته اند.

مولفه های بازار داغ

بازاری که بر مبنای جریان نقدینگی فرایند پرشتابی را شروع می نماید و روزانه با ورود نقدینگی خرد فعالان تازه وارد و کم تجربه ای را به خیل سرمایه گذاران در این حوزه جذب می نماید، مشخصات ثابتی دارد. یکی از مهم ترین مشخصات این بازار لیدرمحوری جریان خرید و فروش های روزانه است. به این معنی که سرمایه گذاران برای تشخیص فرایند روزانه قیمت ها با نگاه به چند نماد خاص به عنوان دماسنج اوضاع خوب یا بد، تصمیم گیری می نمایند. تغییر و تحولات خرید و فروش در این نمادها می تواند تاثیر محسوسی بر جریان کلی عرضه و تقاضا داشته باشد و شکل گیری موج های خرید و فروش را در پی داشته باشد. به عنوان مثال عرضه صف های خرید پرحجم در نمادهای بزرگ خودرویی به عنوان یکی از لیدرهای ذهنی بازار سهام در روزهای گذشته موج عرضه را در سایر نمادهای بورسی به دنبال داشت. تغییر جهت سرمایه گذاران به سمت نمادهای بانکی بزرگ نظیر صادرات و تجارت نیز می تواند این نمادها را در روزهای آینده به عنوان لیدرهای جدید معرفی کند. یکی دیگر از مشخصات مهم بازار داغ تکیه بر داده های سطحی و پردازش نشده است که عموما به صورت اخبار به عنوان تجلیل در میان عموم فعالان بورسی پذیرفته می گردد. از سویی به علت سرعت عملکرد خرید و فروش اگر این اخبار پردازش نشده نشانه های مثبت یا منفی را در جریان خرید و فروش روزانه منعکس کند، شدت تاثیرگذاری رویداد بسیار بیش از شرایط نرمال خواهد بود که می تواند به پدید آمدن جریان های رشد یا نزول قیمتی منجر گردد. از دیگر مشخصات مهم بازار داغ باید به موضوع تعادل ذهنی قیمتی در کل بازار اشاره نمود. تعادل ذهنی به این معناست که در فرایندهای رو به رشد، یکی از مهم ترین مولفه های انتخاب سهام، پیدا کردن نمادهایی ا ست که رشدهای کمتری را نسبت به جریان عمومی به ثبت رسانده اند. این انتخاب ها عموما بدون توجه به دلایل عقب ماندن سهام یادشده از جریان عمومی اگرچه با زیاد شدن چنین دیدگاهی رشد قیمتی تا حضور پرقدرت جریان نقدینگی را به دنبال دارد اما ریسک بنا شدن سازه ای با زیرساخت سست را با رشد روزافزون قیمت به طور فزاینده ای افزایش می دهد. در نهایت نیز باید به این نکته اشاره نمود که به دلیل خارج شدن قیمت تعداد زیادی از نمادهای بورسی از محدوده ارزش گذاری منطقی، قدرت تخمین رشد و اصلاح قیمتی در چنین بازاری به حداقل خود خواهد رسید.

بانکی ها در کانون توجهات

چرخش نقدینگی به سمت سهام و صنایع کم بازده تر در دوره های گذشته از مواردی است که در خرید و فروش های روز گذشته کاملا به چشم می آمد. میل به فروش در سهام رشد نموده با توجه به نزدیک شدن شاخص کل به سقف تاریخی و خرید سهامی که بهره چندانی از حرکت صعودی بازار در ماه های گذشته نبرده اند، موج تقاضا در سهام بانکی و به طور ویژه دوقلوهای صادرات و تجارت را در روز دوشنبه تقویت کرد. تشکیل صف های خرید پرحجم در این دو نماد باوجود حجم عرضه های زیاد حاکی از تغییر ذائقه سرمایه گذاران به سمت سهام این گروه است. علاوه بر موارد یاد شده، داده های اولیه گزارش های ماهانه بانکی ها نظیر تداوم فرایند بهبود تراز سود سپرده ها و درآمد تسهیلات اعطایی در بانک های بزرگ (به عنوان یک تحلیل بسیار ابتدایی) بخشی از پازل توجیه خرید سهام بانکی به شمار می آید. هرچند همان طور که اشاره شد این دلیل بیش از آنکه به عنوان یک تحلیل جامع مدنظر سرمایه گذاران باشد، به عنوان یک بهانه دم دستی برای اقبال فعالان بورسی مطرح است. امری که در خرید و فروش های روزانه با کاهش اثر تحلیل همه جانبه بسیار فراگیر شده است. از طرفی با شکسته شدن بعضی از سطوح مقاومتی بااهمیت مجموعه نشانه های کم قدرت اما متنوع برای پرواز قیمتی سهام بانکی ها فراهم آورده شده است. البته حرکت کند قیمت سهام بانک ملت به عنوان بزرگ ترین وزنه تاثیرگذار بر شاخص این صنعت و عدم تغییر قیمت انتهای نماد بانک های بزرگی چون صادرات و تجارت به دلیل عدم عرضه صف های خرید پس از انجام معاملات پرحجم در قیمت های مثبت، در نهایت به ثبت رشد 5/ 1 درصدی شاخص این گروه منجر شد.