گرگرفتگی در بارداری؛ علت، علائم و راه های مقابله - سبزوار امروز

در این مطلب می خوانید:

• چه حالتی را گرگرفتگی می گویند؟
• آیا گرگرفتگی در بارداری طبیعی است؟
• علت
• علائم
• راه های مقابله
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
• پاسخ به پرسش های متداول

چه حالتی را گرگرفتگی می گویند؟

گرگرفتگی حالتی است که در آن گرما از سر و گردن شروع شده و به سمت قفسه سینه پخش می گردد. این شرایط از 30 ثانیه تا پنج دقیقه طول می کشد. در بعضی موارد نیز گرما از قسمت های پایینی بدن شروع می گردد. بدن در این شرایط با تعرق زیاد سعی در خنک کردن خود می نماید.

احساس گرگرفتگی، شدت و میزان تکرار آن در هر فردی متفاوت است. اما به خاطر داشته باشید که گرگرفتگی و تب یکسان نیستند. در تب دمای بدن بالا می رود و بالا می ماند، اما در گرگرفتگی شرایط اینگونه نیست.

آیا گرگرفتگی در بارداری طبیعی است؟

بله، گرگرفتگی در بارداری کاملا طبیعی است. در سه ماهه اول و دوم بارداری این حالت بیشتر شب ها اتفاق می افتد. گرگرفتگی گاهی تا پس از زایمان و در دوران شیردهی نیز ادامه می یابد. تغییرات هورمونی در بدن موجب می گردد که جریان خون زیر سطح پوست شدت یابد و احساس گرگرفتگی ایجاد گردد. افزایش ناگهانی جریان خون موجب بالا رفتن دمای پوست، به ویژه در ناحیه قفسه سینه، گردن و سر شده و پوست آن نواحی را قرمز و برافروخته می نماید.

چه عواملی باعث گرگرفتگی در بارداری می گردد؟

دلایل دقیق گرگرفتگی در بارداری معین نیست. اما پژوهشگران بعضی عوامل را به گرگرفتگی مرتبط می دانند:

1. تغییرات هورمونی

نوسانات هورمونی (به ویژه هورمون استروژن) یکی از ویژگی های دوران بارداری است. این نوسانات مغز را تحریک می نماید تا اپی نفرین و نوراپی نفرین بیشتری در جریان خون آزاد کند، که منجر به افزایش شدت جریان خون زیر پوست می گردد. نتیجه این امر افزایش احساس گرما در بدن است.

2. کم آبی بدن (دی هیدراته شدن)

سطح مایعات موجود در بدن، موجب تنظیم دمای آن می گردد. کاهش مصرف آب و مایعات موجب افزایش دما و احساس گرما می گردد.

3. افزایش درجه حرارت بدن

از آنجایی که در دوران بارداری شدت متابولیسم افزایش می یابد، منجر به افزایش دمای بدن و در نتیجه احساس گرگرفتگی می گردد. همچنین بدن در دوران بارداری برای حفظ سلامت و رساندن مواد مغذی به جنین فعالیت بیشتری انجام می دهد که خود منجر به افزایش دمای بدن می گردد.

4. اضافه وزن

اضافه وزن دوران بارداری عامل دیگری است که موجب گرم شدن و احساس گرگرفتگی می گردد. بعضی از عوامل دیگری که احتمال گرگرفتگی در بارداری را افزایش می دهند عبارتند از:

• وعده های غذایی نامتعادل
• ساعات خواب نامنظم
• اضطراب، استرس و عصبانیت
• BMI (شاخص توده بدنی) بالاتر از 25 پیش از بارداری
• سطح پایین قند خون

علائم گرگرفتگی چیست؟

گرگرفتگی در بارداری با نشانه های زیر همراه است. در صورت مشاهده این علائم، مساله را در اسرع وقت با پزشک خود در میان بگذارید:

• گرما به سرعت در بدن و صورتتان پخش می گردد
• در طول روز چندین بار احساس گرگرفتگی می کنید
• احساسی مانند آفتاب دریافت زیر نور مستقیم خورشید دارید یا به یکباره حس می کنید در نزدیکی کوره ای سوزان قرار گرفته اید
• به یکباره و بدون هیچ نشانه ای دچار گرگرفتگی می شوید
• ضربان قلبتان به شدت افزایش پیدا می نماید
• صورتتان قرمز می گردد
• به شدت عرق می کنید

راه های مقابله با گرگرفتگی در بارداری چیست؟

اونجالی مالتورا، پزشک متخصص زنان و زایمان صلیب سرخ در ونکوور می گوید: تمرینات سبک ورزشی، رژیم غذایی مناسب و نوشیدن آب کافی برای مقابله با گرگرفتگی در بارداری کافی است. افرادی که دارای اضافه وزن هستند، به این دلیل که بافت چربی استروژن فراوری می نماید، گرگرفتگی بیشتری را در این دوران تجربه می نمایند.

رعایت نکات زیر در مقابله با گرگرفتگی در بارداری یاری نماینده است:

1. در یک مکان خنک بخوابید: اگر شب ها دچار گرگرفتگی می شوید، در تختی راحت و خنک بخوابید. برای خنگ نگه داشتن اتاقتان در شب پنجره ها را باز کنید یا پنکه و کولر روشن کنید.
2. زیر نور مستقیم خورشید قرار نگیرید: در روز های آفتابی کلاه عظیم و آفتابگیر به سر بگذارید تا صورت، گردن و شانه های شما را از نور خورشید محافظت کند. حمام آفتاب نگیرید و به سواحل و مناطق آفتابی نروید.
3. هیدراته بمانید: یک بطری آب همیشه همراه خود داشته باشید تا بدنتان را از کم آبی حفظ کنید. نوشیدن چای های گیاهی غنی از مواد مغذی نیز برای این منظور مناسبند (البته پیش از استفاده از آنها، نظر پزشک معالج تان را جویا شوید).
4. رژیم غذایی متعادل داشته باشید: رژیم غذایی متعادل شامل سبزیجات تازه، میوه ها، سبزیجات برگ سبز، غلات سبوس دار و پروتئین هایی مانند تخم مرغ، گوشت قرمز و پنیر است. بهتر است فاصله زمانی زیادی بین وعده های اصلی و میان وعده ها نباشد.

   بیشتر بخوانید:

5. سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید: از خوردن غذا های پر ادویه، تند و مواد غذایی فرآوری شده سرشار از قند یا چربی خودداری کنید. همچنین، مواد غذایی و نوشیدنی های دارای الکل یا کافئین را کنار بگذارید. سیگار را ترک کنید. این عوامل همگی محرک گرگرفتگی هستند.
6. بدنتان را خنک نگاه دارید: همیشه وسیله ای برای خنک کردن خود به همراه داشته باشید، چیز هایی مانند دستمال مرطوب، پنکه کوچک یا بطری اسپری آب. هر کجا احساس گرما و گرگرفتگی کردید، صورت خود را بشویید یا دستمال مرطوبی روی آن قرار دهید.
7. تمرینات تنفسی را نباید فراموش کنید: هنگامی که دچار گرگرفتگی می شوید، وحشت نکنید. با تمرینات تنفسی، مراقبه یا یوگا، آرامش خود را بازیابید و به آرامی نفس بکشید. یک پیاده روی کوتاه نیز به حفظ آرامش شما یاری می نماید.
8. لباس های گشاد بپوشید: از اهمیت بالایی برخوردار است. لباس های خنک و گشاد بهترین انتخاب برای دوران بارداری هستند. لباس هایی انتخاب کنید که از پارچه های طبیعی مانند کتان یا لنین تهیه شده اند و هوا در میان آن ها جریان می یابد. از پوشیدن لباس های دارای مواد مصنوعی مانند پلی استر خودداری کنید.
9. مراقب اضافه وزنتان باشید: با ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل، وزنتان را در محدوده سالم نگاه دارید. کنترل وزن در بارداری موجب کاهش 33 درصدی موارد گرگرفتگی می گردد. مقاله ای که در مجله (Nurse-Midwifery) در سال 2010 به چاپ رسیده، نشان می دهد زنانی که تمرینات ورزشی منظم دارند، کمتر دچار گرگرفتگی می شوند.
10. روش های درمانی دیگر را امتحان کنید: اگر قادر به کنترل گرگرفتگی ها از راه تنفس یا خنک نگه داشتن بدن نیستید، با پزشکتان مشورت کنید تا روش های درمانی جایگزین را به شما معرفی کند. درمان های متفاوتی مانند مصرف گیاهان دارویی، دارو درمانی و طب سوزنی برای درمان گرگرفتگی وجود دارد که در برطرف این مشکل به شما یاری می نماید.

    ناتاشا ترنر، نویسنده کتاب رژیم غذایی هورمونی (The Hormone Diet)، می گوید: پایدار نگاه داشتن سطح قند خون و مصرف مکمل هایی مانند روغن ماهی و ویتامین D موجب کاهش گرگرفتگی در بارداری می گردد.

11. از حضور در مکان های شلوغ خودداری کنید: حضور در میان جمعیت، خود موجب افزایش دمای بدن و گرگرفتگی می گردد. همچنین جمعیت زیاد موجب اضطراب و وحشت زنان باردار می گردد که گرگرفتگی را تشدید می نماید. حضور در چنین مکان هایی برای زنان باردار خطرناک است زیر خطر افتادن و زیر دست و پا رفتن نیز زیاد است؛ بنابراین برای حفظ آرامش و پایین آوردن سطح اضطراب تان از حضور در موقعیت های استرس زا خودداری کنید.
12. دوش بگیرید و به استخر بروید: روزانه چندین بار دوش بگیرید تا بدنتان خنک گردد. اگر به شنا کردن علاقه دارید، می توانید در اوقات فراغتتان به استخر بروید تا هم موجب بهبود روحیه تان گردد و هم بدنتان را خنک نگاه دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

دوره گرگرفتگی در بارداری معمولا کوتاه مدت، اما ناخوشایند است. برای برطرف این حالت می توانید در یک رختخواب خنک استراحت کنید و آب و مایعات بنوشید.

اگر گرگرفتگی به دفعات و برای طولانی مدت ادامه پیدا می نماید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن را دریابد و به درمان آن یاری کند.

به یاد داشته باشید!

استفاده از دارو های بدون نسخه ممکن است مؤثر باشند، اما در دوران بارداری بایستی تنها با تجویز پزشک دارو مصرف کنید.

دارو های گیاهی زیادی در تبلیغات اینترنتی و ماهواره ای به عنوان درمان معجزه آسای گرگرفتگی معرفی می شوند، اما پیش از توصیه پزشک از هیچ یک از آن ها استفاده نکنید تا سلامت خود و جنین تان به خطر نیفتد.

پاسخ به پرسش های متداول

1. آیا گرگرفتگی یکی از نشانه های اولیه بارداری است؟ (پیش از به تاخیر افتادن پریود)

گرگرفتگی یکی از اولین علائم بارداری است که پس از لقاح احساس می گردد. بعضی از زنان در زمان لانه گزینی، گرگرفتگی و انقباضات شکمی را تجربه می نمایند. این حالات حدود هشت تا ده روز پس از تخمک گذاری مشاهده می گردد.

گرگرفتگی همراه با خستگی شدید، حالت تهوع صبحگاهی، درد و سوزش پستان ها، افزایش حس بویایی، بی خوابی، سرگیجه، کمردرد و بی میلی نسبت به بعضی از بو ها نیز از نشانه های بارداری است.

اما اگر به جز گرگرفتگی علائم دیگری ندارید، می تواند نشانه مساله دیگری باشد.

2. آیا گرگرفتگی در بارداری نشان دهنده جنسیت جنین است؟

گرگرفتگی در بارداری جنسیت جنین را نشان نمی دهد. یک باور خرافی در ایام قدیم رواج داشته که گرگرفتگی و تعرق زیاد در بارداری نشانه دختر بودن جنین است. اما از نظر علمی این باور قدیمی رد شده است.

بیشتر بخوانید: و

3. آیا گرگرفتگی در بارداری بر سلامت جنین تاثیر می گذارد؟

گرگرفتگی هیچ تاثیری روی جنین نمی گذارد و تنها یکی از نشانه های بارداری است. مانند تهوع صبحگاهی، گرگرفتگی نیز تنها برای مادر ناخوشایند است، اما به هیچ وجه به جنین آسیب نمی رساند.

4. آیا گرگرفتگی در بارداری موجب سردرد می گردد؟

افزایش ناگهانی هورمون ها و شدت یافتن گردش خون در دوران بارداری باعث سردرد می گردد. علائم دیگر مانند گرگرفتگی، خستگی، حالت تهوع، استرس و احساس ضعف و گرسنگی نیز موجب تشدید سردرد می گردد.

5. گرگرفتگی تا چه مدتی پس از بارداری ادامه می یابد؟

گرگرفتگی بلافاصله پس از زایمان از بین نمی رود و معمولا چند ماه طول می کشد تا سطح هورمون ها به میزان پیش از بارداری بازگردد. در مادرانی که به نوزادان خود شیر می دهند، این زمان کمی طولانی تر است.

سخن آخر

هیدراته نگاه داشتن بدن، رژیم غذایی مناسب، استراحت کافی و داشتن وزن متعادل به شما یاری می نماید تا از گرگرفتگی در بارداری پیشگیری کنید. همچنین توصیه های لازم برای را به کار ببندید. در نظر داشته باشید که اگرچه گرگرفتگی شرایط خطرناکی نیست، اما نشانه این است که بایستی به سلامت خودتان توجه بیشتری داشته باشید و رژیم غذایی مناسب دوران بارداری را نباید فراموش کنید.

آیا شما تجربه گرگرفتگی در بارداری را داشته اید؟ چگونه با آن کنار آمده اید؟ دیدگاه ها و تجربیات خود را با ما و دیگر مادران همراه خبرنگاران در بخش نظرات و پرسش ها به اشتراک بگذارید. توصیه می کنیم دلایل داغی دست و پا در بارداری و راهکارهای مقابله با آن را نیز در خبرنگاران مطالعه کنید.

برگرفته از: momjunction