چه گوشتی مصرف کنیم؟ - سبزوار امروز

با توجه به اینکه در فضای مجازی و در کانال های منتسب به طب سنتی در خصوص مزاج و خصوصیات گوشت حیوانات اهلی و شکاری یا تخم پرندگان اظهارنظر و تفسیر و توجیه های غیرعلمی و ضدونقیض زیادی منتشر و به دنبال آن فواید یا زیان های عجیب وغریبی به گوشت حیوانات نسبت داده می گردد، تصمیم گرفتیم برای دستیابی به اطلاعاتی علمی و موثق با دکتر زهرا سربازحسینی، پزشک متخصص طب سنتی گفت وگو کنیم که خلاصه پاسخ های ایشان را در ادامه می خوانید.

در مکتب طب سنتی ایران در انتخاب گوشت، اصولی کلی شده از جمله این که بهتر است حیوان جوان بوده و بیمار نباشد و از اندام جلویی و بیشتر سمت راست بدن حیوان و همچنین گردن زیادتر استفاده گردد.

در بین چهارپایان در درجه اول گوشت گوسفند، بز و بزغاله و سپس گاو و گوساله ای که کمتر از یک سال دارند و در پرندگان، مرغ خانگی و طیور نزدیک به آن مانند کبک بیشتر توصیه شده است.

در میان آبزیان هم بهترین ماهی باید جثه ای متوسط داشته و مانند قزل آلا ساکن آب جاری باشد اما جالب است بدانید در خصوص گوشت شکار به دلیل این که سودازا محسوب می گردد مصرف آن توصیه نشده است.

در ادامه به خواص و مزاج انواع گوشت و مختصری درباره تخم پرندگانی خواهیم گفت که امروزه بیشتر در سفره غذایی استفاده می گردد.

گوشت خروس گرمی کمتری دارد!

مزاج مرغ، معتدل رو به گرم است اما مزاج گوشت جوجه گرم و تر و جالب اینکه مزاج گوشت خروس گرمی کمتری نسبت به گوشت مرغ دارد. بهتر است گوشت مرغ به حدی پخته گردد که استخوان از گوشت جدا شده باشد.

در این صورت خاصیت غذایی زیادی داشته و باعث برطرف لاغری و خوش رنگ شدن پوست صورت می گردد. عقیده بر این است که گوشت مرغ سبب جلوگیری از کوچک شدن (آتروفی) بافت مغز و همچنین موجب افزایش قدرت باروری می گردد.

سوپ جوجه مرغ نیز مناسب بدن های بیمار و ضعیف است و توصیه می گردد از خوردن شیر، ماست، پنیر و سایر لبنیات همراه گوشت مرغ پرهیز گردد.

به گفته دکتر سربازحسینی اجزای تخم مرغ هم مزاج های متفاوتی دارد. مزاج زرده، گرم و مزاج سفیده، سرد و تر است. زرده وقتی تا حدی پخته گردد که به اصطلاح طب سنتی نیم برشت شده باشد و قوام آن مثل عسل گردد، هضم راحتی داشته و در بدن خون خوبی فراوری می نماید. مقوی مغز و قلب بوده و برای برطرف سرفه مفید است.

برخلاف تصور بعضی که گمان می نمایند در کتاب های طب سنتی در خصوص خواص تغذیه ای و درمانی گوشت و تخم بوقلمون اظهارنظرهای زیاد شده اما باید بدانید اتفاقا در کتب قدما در خصوص آن صحبت زیادی نشده و به نظر می رسد این گوشت ها مزاج معتدلی داشته و هضم آن نسبت به مرغ سخت تر باشد.

گوشت اردک بهتر است یا غاز؟

معمولا شهرنشین ها گوشت اردک و غاز را کمتر مصرف می نمایند اما اهالی روستا که اغلب از پرورش دهندگان این نوع طیور هستند از مصرف نمایندگان اصلی آنها هم محسوب می شوند. طبیعت گوشت اردک گرم و هضم سختی دارد البته بال های آن راحت تر هضم می گردد. با توجه به این که گوشت این پرنده بوی زُهم دارد و مورد پسند بعضی افراد نیست بهتر است قبل از پخت چندبار در آب جوشیده و آب آن دور ریخته گردد تا بدبویی آن کم گردد.

به عقیده اطبای سنتی، گوشت اردک خون را غلیظ و بدن را چاق می نماید و اگر خوب پخته گردد بهترین گوشت برای افزایش قدرت باروری به شمار می رود. توصیه بر این است که این گوشت با ادویه گرم طبخ گردد.

بد نیست بدانید پیه و چربی اردک برای ترمیم زخم موثر بوده و جالب است بدانید طبیعت گوشت غاز بسیار گرم تر اما خاصیت غذایی کمی دارد، دیر هضم است اما اگر خوب پخته گردد موجب دفع سنگ کلیه و مثانه می گردد و مصلح آن آب انار است.

تخم اردک نسبت به تخم مرغ دیرهضم تر و خاصیت کمتری داشته و چاق نماینده است. در منابع طب سنتی عقیده بر این است که زرده نیم برشت تخم غاز برای افزایش عقل و حافظه و برطرف فراموشی موثر است.

گوشت گوسفند بهتر است یا بز؟

گوشت گوسفند، گرم و تر و مناسب ترین گوشت برای بدن انسان است. هضم سریع و ارزش غذایی زیادی دارد و چاق نماینده است، اما طبق توصیه حکمای طب سنتی در زمان شیوع بیماری های واگیردار بهتر است کمتر مصرف گردد.

گوشت بز هم نسبت به گوشت گوسفند گرمی کمتری دارد و مناسب افراد گرم مزاج و ساکنان مناطق گرم و فصل تابستان است و برای افراد کم تحرک مناسب بوده و بهتر است پس از مصرف، خرما و شیرینی جات استفاده گردد.

گوشت گوساله بهتر است؟

گوشت گاو بسیار گرم و خشک است و فراوری بیماری های سوداوی می نماید و برای افرادی که فعالیت سنگین دارند مناسب است.

مصلح این گوشت دارچین، فلفل و زنجبیل است که بهتر است همراه با این ادویه جات پخته و به مدت طولانی و مستمر استفاده نگردد، اما گوشت گوساله زیر یکسال، گرم و تر بوده و ضررهای گوشت گاو را ندارد، ضمن اینکه از گوسفند سه چهار ساله خاصیت بیشتری دارد.

برای افراد ورزشکار یا دارای فعالیت سنگین مناسب بوده و موجب تقویت آنها می گردد. گوشت شتر هم طبع بسیار گرم و خشک و هضم سختی دارد و سودازاست و در کل مصرف آن به افراد سالم توصیه نمی گردد.

این گوشت باید به خوبی پخته و با نمک، شوید، روغن زیتون، فلفل و زیره مصرف گردد. بهتر است گرم مزاجان بعد از خوردن آن مقداری سرکه و سردمزاجان مقداری مربای زنجبیل بخورند.

آنچه از گوشت ماهی در طب سنتی باید بدانید

برخلاف گوشت طیور و دام که مزاج رو به گرمی دارند طبیعت ماهی به طور کلی سرد و تر است؛ البته ماهی آب شور نسبت به ماهی آب شیرین گرم تر است و ماهی آب جاری که اندازه متوسط داشته باشد و فلس آن زیاد و استخوان آن عظیم و خار آن کم باشد گوشت بهتری دارد. کباب کردن ماهی با آتش بهتر از سرخ کردن آن در روغن است.

گوشت ماهی هضم سریع دارد و به بدن رطوبت می دهد و چاق نماینده بوده و باعث افزایش فراوری شیر در مادران و در گرم مزاجان موجب تقویت قدرت باروری می گردد. به طور کلی ماهی برای سردمزاجان مضر بوده و مصلح آن زنجبیل است.

خاصیت غذایی زیاد گوشت کبک و بلدرچین

گوشت بلدرچین با طبع بسیار گرم و خشک، خاصیت غذایی زیادی برای بدن داشته و چاق نماینده است.

این گوشت بهتر است با روغن پخته و کمتر کبابی گردد. زیاده روی در مصرف آن باعث سردرد و گرفتگی عضلات می گردد.

گوشت کبک مشابه بلدرچین بسیار گرم و خشک با خواص تغذیه ای بالاست اما لطیف تر است؛ هضم سریع تری دارد و برای افراد سردمزاج و بیماری های سرد مفید اما برای گرم مزاجان و ساکنین مناطق گرم مضر است.

در خصوص گوشت کبوتر هم این گوشت گرم و خشک و چاق نماینده است و بچه کبوتر پخته شده در روغن کنجد، بدون نمک و آب باعث دفع سریع سنگ کلیه و مثانه می گردد. از دیدگاه طب سنتی تخم کبوتر و بلدرچین با عسل برای زودتر به حرف آمدن اطفال مفید است.

فاخره بهبهانی - سلامت / روزنامه خبرنگاران