چرا بعضی بانک ها از اجرای صحیح قانون چک طفره می فرایند؟
به گزارش سبزوار امروز، قانون نو چک در سال 97 به تصویب مجلس رسید و از همان سال اجرای آن به صورت مرحله به مرحله شروع شد. در نخستین گام از اجرای این قانون، راستا وصول وجه چک برگشتی بهینه شد و همین امر موجب شد تا نسبت چک های برگشتی به کل چک های صادره از 23 درصد سال 96 به 11.3 درصد در سال 99 برسد.
این کاهش معنا دار چک های برگشتی در حالی به وقوع پیوست که بخش مهمی از قانون تازه چک تازه از ابتدا سال 1400 به مرحله اجرا رسید. در همین خصوص از ابتدا فروردین امسال، ثبت و تأیید اطلاعات چک های تازه در سامانه صیاد الزامی شد تا از این پس شخصیت های حقوقی و حقیقی موظف باشند تا اطلاعات چک های خود را در سامانه صیاد ثبت و تأیید نمایند.
ثبت و تأیید اطلاعات چک های تازه در سامانه صیاد این فرصت را برای صادرنمایندگان و دریافت نمایندگان چک ایجاد کرد تا با توجه به ثبت الکترونیک اطلاعات با خیال راحت از چک در مبادلات خود استفاده نمایند و نگرانی از جهت سرقت، جعل و مفقودی چک نداشته باشند.
با وجود مزایای قانون تازه چک برای افراد، شیوه اجرای این قانون در مرحله الزامی شدن ثبت اطلاعات چک های تازه در سامانه صیاد به گونه ای نبود که رضایت خاطر همه استفاده نمایندگان چک را به دست بیاورد. در این زمینه عملکرد بعضی از بانک ها موجب سردرگمی استفاده نمایندگان حقوقی چک شده زیرا بر اساس گزارش های میدانی، بعضی از شعب بانک های عامل آموزش های لازم را در رابطه با اجرای قانون تازه چک به کارکنان خود ارائه نداده اند یا در اجرای این قانون از رویه ثابتی پیروی نمی نمایند.
انتقاد از فقدان وحدت رویه بانک ها در اجرای قانون تازه چک
احمد آتش هوش، رئیس کمیسیون حقوقی و حمایت قضائی و مقرراتی اتاق ایران با اذعان به تأثیر قانون تازه چک بر کاهش چک های برگشتی از رویه بعضی از بانک ها در اجرای قانون انتقاد کرد و گفت: ما معتقدیم که در حال حاضر رویه ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد به خود بانک ها واگذار شده است و هر بانکی یک روش خاص را در درگاه اینترنتی خود قرار داده است.
وی ادامه داد: انتظار ما این است که رویه ثابتی در بانک ها به وجود بیاید که برای این کار، بانک مرکزی می تواند یک اپلیکیشن واحدی درست کند که کار ثبت، تأیید و انتقال همه چک ها از آن طریق انجام گردد.
رئیس کمیسیون حقوقی و حمایت قضائی و مقرراتی اتاق ایران با اشاره به اقدامات بانک مرکزی برای حل مسائل اجرای قانون تازه چک گفت: در جلساتی که با بانک مرکزی داشتیم خوشبختانه بانک مرکزی متوجه بعضی مسائل شده و هم اکنون کوشش می نماید تا نظارت بیشتری بر بانک ها اعمال کند.
آتش هوش خاطر نشان کرد: در اتاق بازرگانی از اجرای قانون تازه چک استقبال می کنیم اما ضروری است بانک مرکزیزیرساخت های را تکمیل کند تا اجرای این قانون، اختلالی در امور جاری فعالان مالی از جمله شرکت های پخش ایجاد نکند.
تدابیر بعضی از بانک ها برای اجرای بهینه قانون
در حالی بعضی از بانک ها به علت ارائه نکردن آموزش های کافی به کارکنان خود و بعلاوه نداشتن وحدت رویه، مسائلی را برای شرکت های حقوقی در ثبت و تأیید اطلاعات چک های تازهرقم زده اند که بعضی از بانک های دیگر با اندیشیدن تدابیری از ایجاد مشکل برای این شرکت ها جلوگیری نموده اند.
در همین زمینه مازیار فرزین، معاون اداره مبادلات یکی از بانک های کشور ضمن مفید خواندن قانون تازه چک و اذعان به نقش مثبت این قانون در افزایش اعتبار چک گفت: در قانون تازه چک 2 سال به بانک مرکزی و شبکه بانکی فرصت داده شد تا قانون را اجرا نمایند. در این میان بانک مرکزی یک مهلت سه ماهه اضافه، هم گرفت و بر همین اساس بخش مهمی از قانون تازه چک که شامل الزامی شدن ثبت اطلاعات چک های تازه در سامانه صیاد می شد از ابتدا امسال اجرایی شد.
وی با اشاره به مسائلی که برای بعضی از افراد در فرایند ثبت کردن چک ها به وجود آمده است خاطر نشان کرد: این قانون در شرایط کرونا و زمانی که بسیاری از نیروهای بانک ها مستهلک شده بودند به اجرا عایدی با این حساب بانک مرکزی و شبکه بانکی برای اجرای قانون تازه چک مصمم هستند و مسائل هم به زودی حل می گردد.
این مقام مسئول در نظام بانکی درباره اقدامات این بانک برای خدمت رسانی مناسب به مشتریانی که از چک استفاده می نمایند، اسم داشت: ما در بانک خودمان قبل از اینکه ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد الزامی گردد در بروشورها و کاتالوگ هایی نسبت به اطلاع رسانی و تبلیغ شرایط تازه به شیوه کاربردی برای مشتریان اقدام کرد که این موضوع تأثیر خوبی در اجرای قانون گذاشت و موجب شد تا در فرایند ثبت اطلاعات مشکل خاصی در این بانک به وجود نیامد.
فرزین درباره روش ایجاد وحدت رویه در بانک پارسیان گفت: علاوه بر این ما برای کارکنان خود از پایین ترین کارکنان تا بالاترین آن ها، دوره های آموزشی برگزار کردیم تا همه افراد از رویه های اجرای قانون تازه چک آگاه شوند.
وی اضافه کرد: بانک مرکزی برای وقفه ایجاد نشدن در فرایند نقدشوندگی چک ها، سامانه ای مرکزی را برای انجام این کار راه انداخت تا بانک هایی که زیرسامانه های خود را آماده ننموده اند از این سامانه استفاده نمایند اما بانک ما از همان ابتدا سامانه مخصوص به خود را راه اندازی کرد تا کاربران از جهت سامانه اختصاصی بانک کارپردازی های مربوط به چک را به راحتی انجام دهد.
دبیر کمیسیون خزانه داری و نظام های پرداخت کانون بانک های خصوصی در مورد اقدامات اجرا شده برای حل مسائل شرکت های حقوقی خاطر نشان کرد: هنوز مسائلی وجود دارد اما بانک ما کوشش کرد تا با استفاده از اینترنت بانک این مسائل را حل نماید. برای همین هم این امکان را در اینترنت بانک ایجاد کردیم تا هیأت مدیره هایی که فرصت ندارند برای صدور چک وارد پرتال شوند، یک امین شرکت معرفی نمایند که آن فرد بتواند کارها را انجام دهد و فقط لازم باشد صاحبان امضا برای کلیک نهایی وارد پورتال شوند.
لزوم نظارت بیشتر بر شبکه بانکی
همان طور که شرح داده شد، اجرای بخشی هایی از قانون تازه چک تا به امروز موجب کاهش چک های برگشتی و افزایش اعتبار چک در بازار شده است. بر این اساس انتظار می رود اجرایی شدن بقیه بخش های قانون مانند الزامی شدن ثبت اطلاعات چک های تازه در سامانه صیاد هم بر افزایش اعتبار چک در بازار تأثیر بسزایی داشته باشد.
در این میان موضوعی که بعضی شرکت های حقوقی را با مشکل روبرو نموده نه خود قانون بلکه شیوه اجرای آن در بعضی از بانک ها است. در مقابل بعضی از بانک ها هم با شیوه صحیح اجرای قانون تازه چک، موجب رضایتمندی مشتریان خود شده اند. در این شرایط ضروری است تا بانک مرکزی برای ساماندهی بانک هایی که در اجرای قانون، وحدت رویه ندارند و خدمات مناسبی را به مشتریان حقوقی خود ارائه نمی نمایند، وارد عمل گردد و شبکه بانکی را ملزم کند که قانون تازه چک را با رویه تعیین و کاربردی به اجرا گذارند.
منبع: اتاق بازرگانی ایران