کوچ دسته جمعی چاپخانه ها به سمت لیبل - سبزوار امروز

جهت دریافت مشاوره خدمات چاپ آنلاین کاتالوگ از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

این موضوع در صنعت چاپ ملموس تر بوده است به طوری که بخش زیادی از چاپخانه های افست با گرایش های مختلف چاپ به سمت حوزه لیبل و بسته بندی رفتند و به گفته بسیاری از دست اندرکاران و فعالان این حوزه امروز دیگر چیزی به نام چاپخانه چاپ کتاب به شکل گذشته نداریم. به طوری که اکنون چاپخانه ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند یا تعطیل می نمایند و به سراغ کسب و کاری خارج از حوزه چاپ می فرایند یا دنبال راهی برای ادامه راستا هستند تا بتوانند از این مرحله گذر نمایند.

چاپخانه هایی که تا پیش از این 90 درصد کارشان در حوزه کتاب و مجله بود به ناچار با یک سوم ظرفیت خود مشغول کارند. در این زمینه یکی از چاپخانه های قدیمی تهران که تقریبا 40 ورق ماشین و 800 مترمربع فضا در بهترین نقطه و مرکز چاپ در خیابان ظهیرالاسلام فعال بود، کار خود را نیمه تعطیل نموده و با خروج از تهران یک چاپخانه لیبل راه اندازی نموده است.

بازار بکر لیبل و حضور چاپخانه داران در این عرصه

صنعت چاپ با اینکه قدمت زیادی در کشور ما دارد اما از آنجایی که در یک دهه اخیر بخش چاپخانه ها به نوسازی و تجهیز ناوگان خود اقدام نکردند، بسیاری از آن ها با مسائلی از قبیل خرابی دستگاه ها، عدم کیفیت مناسب محصولات چاپی در کنار دغدغه هایی چون افزایش قیمت مواد اولیه و کم کاری روبه رو شده اند.

سعید کلاری مدیر چاپخانه ناب نقش و فعال حوزه چاپ در این زمینه گفت: به دلایل مختلفی مانند شیوع بیماری کرونا و محدودیت های مالی صنعت چاپ برای ادامه راه خود با مسائل عدیده ای روبه رو شده است؛ بسیاری از مدیران چاپخانه ها شرایط ادامه راستا را به دلیل کمبود نقدینگی، وجود رقبایی که زیر قیمت کار می نمایند و گرانی مواداولیه مثل مرکب کاغذ زینک و... ندارند و همه این مسائل موجب شده است که سود حاصل از کارکرد ماشین آلات در حدی نباشد که جوابگوی حتی امورات روزانه یک چاپخانه باشد.

وی ادامه داد: در کنار این موارد نیز باید به نوع مدیریت چاپخانه ها هم اشاره نمود؛ به طوری که بعضی از مدیران قدیمی انگیزه و علاقه ای برای ادامه راستا ندارند و ترجیح می دهند که چاپخانه هایشان را تعطیل یا کارگران و اپراتورهای شان را تعدیل نیرو نمایند که با این کار ما در بازار شاهد موج جدید بیکاری هستیم موجی که دنباله آن تعطیلی چاپخانه ها خواهد بود.

کلاری اما به نقطه مقابل این چاپخانه ها اشاره نمود و اضافه نمود: در مقابل ما با چاپخانه هایی روبرو هستیم که مدیران آ ن ها جوان تر و با انگیزه تر هستند و برای حضور در میدان و جنگیدن با مسائل عزم پایدار دارند؛ این افراد به هر نحوی سعی می نمایند کسب و کار خود را حفظ نمایند؛ حتی با کم کردن نیروی انسانی و هزینه ها و کارهایی که به صورت ابتدایی برای بقای کسب و کارشان موثر باشد.

وی از کوچ چاپخانه داران جوان به حوزه لبیل و بسته بندی اطلاع داد و گفت: چند سالی است که بحث بازار لبیل و بسته بندی های مقوایی جذابیت خاصی پیدا نموده و رشد آن ها به واسطه رشد صنایع غذایی، تبدیلی، خودروسازی و.. باعث شده است که شاهد بازار بکری باشیم؛ زیرا تا پیش از این بیشتر محصولات فراوریی در بخش لیبل و بسته بندی کشور از کشور های ترکیه و امارات وارد می شد؛ اما اکنون دستگاه ها و ماشین های مدرن خوبی در این زمینه به کشور وارد شده است.

کلاری تاکید نمود: در سال های قبل ماشین ها و امکانات چاپخانه های موجود جوابگوی حجم درخواست و تقاضای لیبل در کشور نبودند؛ اما طی یک دهه اخیر تغییر و تحولات زیادی اتفاق افتاده و یکی از دلایلی که باعث شده است مدیران جوان چاپخانه به این سمت بفرایند، شرایط نامساعدی است که در بخش افست رخ می دهد.

به گفته وی؛ بیکاری ها و مسائل مالی در بخش افست موجب شده که فعالان این حوزه کم کم به سمت بازار بسته بندی مقوایی و لیبل حرکت نمایند و از آنجایی که بسته بندی مقوایی نزدیک به بخش افست است، تعداد زیادی از چاپخانه ها به این سمت می فرایند اما در بخش لیبل به دلیل تخصصی بودن و متفاوت بودن تکنولوژی همچنین تنوع و گستردگی مواد مصرفی کمتر این اتفاق رخ می دهد.

کلاری در ادامه با بیان اینکه با توجه به مدت زمان ده سال از ورود فناوری های این حوزه به کشور در سال گذشته تا به امروز حرکت به سمت فعالیت در بخش لیبل رشد و شتاب بیشتری نسبت به هشت سال قبل گرفته است، گفت: شاید طی هشت سال نزدیک 20 چاپخانه افست اضافه شد اما طی دو سال 60 چاپخانه به حوزه لیبل اضافه شده است؛ زیرا همان طور که گفتم لیبل بازار بکری دارد و هنوز اشباع نشده است. همچنین هنوز زمان و فرصت زیادی برای اشباع شدن دارد.

وی دورنمای فعالیت در حوزه چاپ را خوب و مثبت دانست و یادآور شد: کوچ دسته جمعی چاپخانه های افست به حوزه لیبل اتفاقی است که دیر یا زود خواهد افتاد زیرا بخش افست به شدت اشباع شده است و حتی اگر چند بار دیگر موج های تعطیلی هم رخ بدهد و چاپخانه های دیگری هم تعطیل شوند این قدر فضای افست اشباع است که به همین زودی ها به شرایط عادی برنمی گردد.

کلاری با طرح این موضوع که این تغییر اجباری است و اگر کسی بخواهد اصرار کند در این بخش بماند، باید ضرر سنگینی تحمل کند، اظهار کرد: چاپخانه هایی که کوشش دارند در این شرایط به فعالیت خود ادامه دهند، یا مجبور می شوند به زودی تعطیل نمایند یا در شرایط ضرردهی قرار گیرند. از سمت دیگر عده ای هم می توانند به سمت چاپ لیبل و بسته بندی مقوایی بفرایند.

وی در انتها صحبت هایش حرکت چاپخانه های حوزه افست و نشر کتاب به سمت حوزه های دیگر را خیلی آرام و بی سر و صدا دانست و گفت: همکارانی داریم که دو سال است روی تغییر راستا خود کار می نمایند و تازه جابجایی انجام داده اند؛ زیرا این کار مستلزم سرمایه گذاری سنگین و هزینه بری است. باید به مرور ماشین ها را تغییرداد؛ همچنین در حوزه بازاریابی فرصت های کاری جدید کوشش کرد. به هر صورت این اقدام کار راحتی نیست؛ چون به دلیل محدود بودن این کسب و کار، اطلاعات مورد احتیاج در دسترس عام نیست و افراد حتما باید تحقیقات داشته باشند و روی پروژه شان کار نمایند و همه جوانب را در نظر بگیرند تا بتوانند در این بخش پیروز شوند و ادامه راستا بدهند.

سوددهی با لیبل

در این سال ها به دنبال پایین آمدن تیراژ کتاب ها، بخش زیادی از ناشران ترجیح می دهند که چاپ کتاب های خود را با چاپ دیجیتال و نشر رومیزی انجام دهند. علاقه مندی مردم به مطالعه کتا ب های الکترونیک و فرایند روبه رشد استفاده از کتاب های صوتی سبب شده است که ناشران سیاست کاهش تیراژ را دنبال نمایند.

بسیاری از کتاب های مذهبی و ادعیه که تا چند سال قبل همواره در تیراژهای بالا چاپ می شدند نیز این روزها در تیراژ بسیار پایینی چاپ می شوند؛ زیرا به گفته اهالی چاپ به مرور مردم به خواندن این ادعیه ها از روی تلفن همراه و اپلیکیشن های مختلف عادت نموده اند یا اینکه به سمت کتابخوانی نسخه های الکترونیک رفته اند.

همین موضوع موجب شده است که کار نشر کتاب رونق سابق را نداشته باشد و بسیاری از فعالان حوزه چاپ به سمت بسته بندی روی بیاورند؛ صنعتی که در جهان یک بازار خوب و پرسود است زیرا تقریبا دیگر هیچ کالایی در جهان بدون بسته بندی عرضه نمی گردد. عرضه کالا، بسته بندی و تبلیغات سه عنصر به هم پیوسته است و همین موضوع گرایش به سمت حوزه بسته بندی را طی سال های اخیر در میان چاپخانه داران کشور هم تقویت نموده است.

سوددهی نسبتا خوبی که در کار لیبلینگ و بسته بندی وجود دارد موجب شده است چاپخانه دارانی که کار چاپ کتاب انجام می داند به دلیل سوددهی پایین دست از فعالیت در این بخش بشویند و تنها چاپخانه هایی توانسته اند پیروز باشند که به صورت مجتمع چاپی فعالیت می نمایند؛ مجموعه هایی که همه حوزه های لیتوگرافی، چاپ و صحافی را در دل خود داشته باشند و خدمات پیش از چاپ و پس از چاپ را به مجموعه خود اضافه نموده باشند.

لیبلینگ و بسته بندی؛ آخرین کوشش چاپخانه ها

محمود ذوالفقاری مدیر پنج مجموعه چاپی است که از میان آن ها تا کمی پیش دو مجموعه فقط به حوزه نشر کتاب اختصاص داشت اما این دو بخش اکنون در پایین ترین میزان فعالیت هستند و او به فکر تغییر رویه کاری خود در این بخش ها است، ذوالفقاری در این زمینه به ایبنا گفت: ما در بحث نشر یکی از چاپخانه های فعال تهران و کشور بودیم اما روزبه روز این شرایط بدتر شد و الان که صحبت می کنیم در حوزه نشر کار چندانی دیگر نیست.

وی با بیان اینکه عمده کار چاپ کتاب درسی در انحصار دو شرکت خصوصی شرکت کتاب های درسی و افست است، اضافه نمود: به تازگی چاپخانه هایی که در حوزه نشر فعال بودند کم کار شده اند و الان چاره ای جز این ندارند که به سمت بسته بندی روی بیاورند. برای اینکار ضروری است که دستگاه ها و ماشین های خود را به ماشین هایی که کار چاپ جعبه های مواد غذایی و دارویی انجام می دهند یا ماشین هایی که لیبل چاپ می نمایند تغییر بدهند.

ذوالفقاری ادامه داد: الان بخش عمده ای از همکاران و هم صنفی های ما به این بخش روی آورده اند و به نظر می رسد در این بخش ها نیز به زودی به شرایط اشباع برسیم، زیرا چاپخانه ها در بخش بسته بندی و لیبل هم درگیر رقابت شدیدی شده اند که اغلب منتج به زیان و ضرر می گردد.

وی درباره دلایل تغییر حرکت چاپخانه های افست به سمت دیگر حوزه ها شرح داد: دستمزدهای چاپ بعد از افزایش صددرصدی نرخ ها از ابتدای سال هنوز نتوانسته خود را با افزایش قیمت ها هماهنگ نمایند و کماکان در آن بخش هم چاپخانه ها زیان ده می شوند و دلیل اصلی تغییر رویکرد هم این است که چاره ای جز این نیست؛ زیرا با توجه به پایین بودن تیراژ کتاب ها یا باید تعطیل می کردیم و از صنعت بیرون می آمدیم یا در راستا جدیدی قدم می گذاشتیم.

ذوالفقاری با بیان اینکه ما به عنوان آخرین کوشش به سمت بسته بندی و لیبلینگ رفته ایم، مطرح کرد: در یک دوره ای از ماه های خرداد تا آبان در بخش عمده کتاب های یاری درسی و یاری آموزشی بیشترین فراوری را داشتیم؛ به طوری که گاهی تا روزی 100 هزار نسخه هم می رسید اما چون اغلب ناشران کم کار شدند یا خودشان رفته اند و برای چاپخانه های جدید سرمایه گذاری کردند به دلیل کاهش تیراژها دیگر ادامه کار مقرون به صرفه نبود.

وی همچنین گفت: دستگاه هایمان را هم کوشش داریم بفروشیم، اما فروش آن ها هم معضلی شده است و به راحتی خریداری نمی نمایند در این میان کوشش داریم از آن ها برای کار بسته بندی استفاده کنیم اما چون دستگاه های بسته بندی باید قابلیت چاپ روی مقوا داشته باشد به سختی می توان از دستگاه هایی که در حوزه چاپ کتاب بود کار گرفت اما معتقدم راستا درستی را انتخاب کردیم و امیدوارم بتوانیم در این حوزه کار خود را ادامه دهیم.

راه حل تجمیع چاپخانه ها و استفاده از مهارت های سه حوزه پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ می تواند از سال ها قبل در حد یک ایده و حرف مطرح شد اما کمتر کسی در صنعت چاپ از این پیشنهاد استقبال کرد اما در مقابل چاپخانه های دولتی با امکاناتی که در اختیار داشتند نسبت به راه اندازی مجتمع های چاپی اقدام کردند. فعالیت چندپاره و تکه تکه فعالان صنعت چاپ طی سال های اخیر از سوی دیگر بالا رفتن قیمت ماشین الات این حوزه برای به روزرسانی و تجهیز چاپخانه ها دغدغه هایی جدی و مهم است که طی این سال ها بارها از سوی کارشناسان و فعالان این حوزه بر آن تاکید شده است و اکنون به نظر می رسد فعالان صنعت چاپ برای ادامه حیات خود احتیاجمند یک خرد جمعی هستند؛ خردی که آن ها را برای ادامه فعالیت در راستا راهنمایی کند تا پویا و موثر عمل نمایند.