نظریه نو شگفت انگیز در خصوص دلیل آلزایمر - سبزوار امروز

به گزارش خبرنگاران به نقل از کانورسیشن، در جریان کالبدشکافی، آلزایمر متوجه پلاک های متمایز روی مغز فرد فوت نموده شد. این پلاک ها توده های پروتئین آمیلوئید بتا، هنوز هم به عنوان عامل بیماری آلزایمر در نظر گرفته می شوند. با این وجود، این نظریه دو مشکل عمده دارد. نخست آن که شرح نمی دهد که چرا بسیاری از افراد (حتی افراد مسن) بدون علائم عصبی مانند از دست دادن حافظه، پلاک هایی در مغز خود دارند. دوم آن که آزمایش های بالینی برای داروهایی که این پلاک ها را کاهش می دهند (به جز چند مورد استثنا) ناموفق بوده اند.

هنگامی که پروتئین آمیلوئید بتا به شکل پلاک ها (توده های نامحلول) انباشته می گردد، محلول اولیه پروتئین که وظایف مهمی را در مغز انجام می دهد مصرف می گردد و از بین می رود. نتایج بعضی از مطالعات نشان داده اند که کاهش سطح آمیلوئید بتا محلول به نام آمیلوئید- بتا 42، منجر به نتایج بالینی بدتری در بیماران شده است.

مطالعه ای که نتیجه آن به تازگی در مجله بیماری آلزایمر منتشر شد این موضوع را مورد آنالیز قرار داد که آیا اندازه پلاک ها در مغز برای پیشرفت بیماری آلزایمر مهم تر است یا اندازه آمیلوئید بتا 42 به جای مانده. برای پاسخ به این پرسش گروهی از افراد مورد مطالعه قرار گرفتند که دارای یک جهش ژنی ارثی نادر هستند که آنان را در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری آلزایمر قرار می دهد.

نتایج نشان داد که تاثیر کاهش آمیلوئید بتا 42 (نسخه کاربردی آمیلوئید بتا) مضرتر از اندازه پلاک ها (توده های نامحلول آمیلوئید بتا) است. شرکت نمایندگان در آنالیز، به طور میانه سه سال مورد ارزیابی و نظارت قرار گرفتند و معین شد که آن دسته از افرادی که سطوح بالای آمیلوئید بتا 42 در مایع مغزی نخاعی (مایع اطراف مغز و نخاع) داشتند، عملکرد شناختی شان در دوره مطالعه حفظ شده بود.

هم چنین در این مطالعه افراد مبتلا به جهش ژنتیکی که به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. این گروه افرادی بودند که قوی ترین شواهد برای مضر بودن پلاک های آمیلوئید بتا را داشتند. با این وجود، حتی در این گروه نیز افرادی که سطح آمیلوئید بتا 42 در مایع مغزی نخاعی (CSF) بالاتری داشتند، صرفنظر از اندازه پلاک های مغزشان، از نظر شناختی در شرایط طبیعی باقی ماندند.

هم چنین، شایان ذکر است که در بعضی از اشکال نادر و ارثی بیماری آلزایمر مثل ناقلین با جهش ژن اوزاکا یا جهش قطب شمال، افراد ممکن است با سطوح پایین آمیلوئید بتا 42 و بدون پلاک قابل تشخیص، دچار زوال عقل شوند. این موضوع نشان می دهد که پلاک ها علت زوال عقل افراد نیستند اما سطوح پایین آمیلوئید بتا 42 ممکن است علت ابتلا به زوال عقل باشد.

داروی Lecanemab یک استثنای تازه

یافته های تازه چگونه بر روی توسعه دارو و آزمایشات بالینی بیماری آلزایمر تاثیر می گذارند؟ تا پیش از آزمایش اخیر با Lecanemab یک داروی آنتی بادی که پلاک ها را کاهش می دهد، تمام آزمایش های دارویی در بیماری آلزایمر با شکست روبرو شده بودند.

بعضی از داروها برای کاهش سطح آمیلوئید بتا 42 طراحی شده اند. بر اساس این فرض که اگر سطح پروتئین طبیعی کاهش یابد تجمع پلاک کم تری در بیماران رخ خواهد داد. این در حالیست که متاسفانه این قبیل داروها اغلب شرایط بیمار را بدتر می نمایند.

اخیرا گزارش شده است که Lecanemab اثر کوچک اما قابل توجهی در کاهش زوال شناختی دارد. طبق مطالعات قبلی این دارو باعث افزایش سطح آمیلوئید بتا 42 در مایع مغزی نخاعی می گردد که با فرضیه پژوهش ذکر شده تازه، مطابقت دارد یعنی آن که، اتفاقا افزایش پروتئین آمیلوئید طبیعی می تواند مفید باشد. برای آزمایش های آینده تمرکز بر سطوح آمیلوئید-بتا 42 و این که آیا افزایش و بازگرداندن سطوح آن به مقادیر طبیعی مفید است؛ خواهد بود.

این موضوع را می توان با استفاده از پروتئین های مشابه آمیلوئید - بتا 42 به اصطلاح آنالوگ های پروتئین که تفاوت شان با پروتئین های طبیعی آن است که کم تر به یکدیگر متصل می شوند مورد آنالیز قرار داد. این رویکرد جایگزین پروتئین فعال ممکن است به یک راه تازه امیدوارنماینده برای درمان آلزایمر و سایر بیماری های ناشی از تجمع پروتئین مانند پارکینسون و بیماری نورون حرکتی (باعث می شوند اعصاب ستون فقرات و مغز، عملکرد خود را طی زمان از دست بدهند) تبدیل گردد.