کوچ اینفلوئنسر اروپایی با عشایر ایران - سبزوار امروز

ملک شاهی که خودش هم عشایرزاده بود، به این نتیجه رسید که عدم اعتماد به نفس و عدم آگاهی و خودباوری، مهمترین معضل جوانان عشایری است. ملک شاهی در پژوهشکده مطالعات توسعه روستایی یاد گرفته بود که گردشگری می تواند معیشت دوم خانواده های عشایری و روستایی باشد. در واقع معیشت اول و اصلی یک خانواده عشایری مشخص است اما می تواند در کنارش معیشت مکملی هم داشته باشد که تأثیری روی معیشت اول ندارد اما از چند جهت حائز اهمیت است. یکی اینکه آنها را به خودباوری می رساند و دیگر آنکه محل درآمد دومی برای عشایر خواهد بود.

این شد شروع راه گردشگری عشایر برای عده ای از جوانان اهل تفکر و تحصیلکرده که بتوانند فرهنگ عشایری را به گردشگران خارجی معرفی کنند.

ملک شاهی به همراه تعدادی از دوستانشان برای اولین بار تعداد محدودی از گردشگران خارجی را به صورت رایگان همراه خود به کوچ عشایر بردند. عشایر از این که می دیدند افرادی از آن سر دنیا آمده اند تا نحوه کوچ آن ها را ببینند و در جریان زندگی معمولی و عادی آن ها قرار بگیرند هم تعجب می کردند و هم احساس افتخار.

برایشان جالب بود که گردشگران کاغذ و قلم به دست گرفته اند تا از آن ها درباره اطلاعاتی که از طبیعت طی سال ها به دست آورده اند، سئوال بپرسند. همه چیز برای مردم عشایر جالب بود و برای گردشگران جالب تر.

بعد از آن یعنی سنجش رفتار میزبان و گردشگران، تورهای گردشگری تخصصی ویژه عشایر شروع به کار کرد. گروهی که مالک شاهی گردهم آورده بود با فعالیت های استارت آپی اقدام به جذب گردشگران خارجی کردند. آن ها در خانه قدیمی که مالکش فردی به نام کاظمی بود مستقر شدند این خانه قدیمی که بخشی از آن 150 ساله است، تخلیه شده بود اما هنوز اصالت و رنگ و لعاب خانه های تاریخی محله سنگلج تهران را داشت. مالک از این گروه خواست تا خانه را حفظ کنند و چون از نیت آن ها برای توسعه گردشگری عشایری با خبر شد به آن ها در راه اندازی کسب و کارشان در این مکان کمک کرد درحالی که می توانست آن خانه را مانند بسکمک دیگر از خانه های محله سنگلج به انبار تبدیل کرده و اجاره بهای زیادی بگیرد.

ملک شاهی و گروهش از کشورهای دوری مانند استرالیا گردشگر داشتند تا یک هفته ای با عشایر ایل بختکمک کوچ کنند. چون ایل بختکمک هنوز در ایران به صورت پیاده کوچ می کنند. بعد از آن ها قشقایی ها هستند که به سنت قدیم خود عمل می کنند. اما در بیشتر مناطق کشور، عشایر ماشین رو شده اند.

در واقع گردشگران خارجی برای یک هفته کوچ با عشایر ایران، تنها یک کیسه خواب و یک کفش مناسب به همراه می آورند و باقی ماجرا به دست عشایر و گروه است. خیلی از گردشگران خارجی هم هستند که می خواهند مانند عشایر ایرانی لباس بپوشند تا دقیقا یک هفته مانند آن ها زندگی کنند.

البته جذب این گردشگران به آسانی هم نیست. ملک شاهی و دوستانش قبل از انجام کوچ، گردشگران را از هر جهت تست می کنند آن ها باید آمادگی بدنی لازم را برای همراه شدن با عشایر داشته باشند. چون در غیر این صورت سرباری برای گروه و عشایر خواهند شد.

نکته مهمتر این که عشایر به زندگی عادی خود می پردازند و حضور گردشگران بیشتر از چهار نفر نیست. ملک شاهی معتقد است که اگر بیشتر از این تعداد باشد، به زندگی معمولی عشایر لطمه وارد می کند. ما نمی خواهیم در زندگی آن ها دخالتی کنیم یا کوچ آن ها تحت تأثیر افراد دیگر قرار گیرد. به همین دلیل زمانی که 200 گردشگر متقاضی برای کوچ داشتیم آنها را به 50 گروه تقسیم کردیم اما متاسفانه کرونا همه برنامه ما را بهم زد.

اتفاق کرونا باعث نشد تا ملک شاهی دست از کار بکشد. او از عشایر یاد گرفته بود که می توان راهی برای این مواقع پیدا کرد. درست است که نمی توانست گردشگر خارجی جذب کند اما راه دیگری پیدا کرد. درست مانند عشایر که اگر به هر دلیل نتوانند به منطقه ای که مد نظرشان است برسند، در جایی مناسب اتراق می کنند و زندگی شأن را ادامه می دهند تا شرایط مناسب شود. این بار هم ملک شاهی و دوستانش به سراغ عشایر رفته و محصولات ارگانیکی که آنها تهیه می کردند را خریدند و در بسته بندی های مناسب به شهرنشینان عرضه کردند.

عسل، کشک، ماست و صنایع دستی محصولاتی بود که آن ها از عشایر خریدند. در کنار هر محصول عکسی از آن خانواده به همراه معرفی ایل و قصه آن ها به هر خریدار دادند. عشایر از این که نام، عکس و معرفی ایل شان به دست متقاضیان محصولات آن ها می رسد، احساس خوشایندی داشتند. آن ها به این باور رسیده بودند که زندگی شان برای خیلی ها جذاب خواهد بود و در واقع می توان همین سبک زندگی را در قرن 21 ادامه داد.

در حال حاضر هم متقاضی خارجی برای پیوستن به گروه گردشگری عشایر زیاد است و خیلی ها منتظرند تا تب کرونا فروکش کند. با این حال در همین روزها، یکی از معروف ترین اینفلوئنسرهای سفرهای هیجان انگیز به ایران آمد و با عشایر همراه شد.

مهر نوشت، اوا زو بک، دختر اهل اروپا و بزرگ شده آمریکا است که به تازگی از کوچ عشایر برگشته و قرار است سه کلیپ ساخته و منتشر کند. ملک شاهی و بقیه همکارانش امیدوارند بازخوردهای مناسب و بیشتری را از سفر زو بک بگیرند و پس از کرونا تورهای گردشگری عشایری آن ها رونق بیشتری بگیرد. در این میان، حواسشان هست که معیشت اصلی عشایر تغییر نکند و همان محدودیت پذیرش چهار نفر در هر کوچ را رعایت کنند تا گردشگران به کوچ آن ها لطمه ای نزنند.