شیطنت آماری سخنگوی دولت ، نمودارسازی هم بلد نیستید! - سبزوار امروز

ذوالفقار دانشی- علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در پستی توییتری (شبکه ایکس)، نموداری را در خصوص مقایسه پرشدگی سدهای خوزستان در زمان تحویل امور به دولت سیزدهم در تابستان 1400 و تحویل به دولت چهاردهم در تابستان 1403 منتشر کرد.

همان طور که می بینید، سهم درصد پرشدگی در تابستان 1400 با رنگ قرمز و در تابستان 1403 با رنگ آبی تعیین شده است.

یکی از اولین نکاتی که هنگام رسم نمودار یا آنالیز آن در مباحث آماری مطرح می گردد، آن است که همواره به مقیاس نمودار، مبدأ نمودار و درجه بندی محورهای نمودار دقت کنید. برخی وقت ها ممکن است افت وخیز نمودار خیلی شدید به نظر برسد، همان طور که در اغلب نمودارهای زوم شده با بزرگنمایی بالا این اتفاق می افتد؛ اما وقتی که آن را در مقیاس درست و با توجه به مبدأ صفر آنالیز کنید، متوجه می شوید که این افت وخیزها چیزی جز نوسان های طبیعی (نویز) نیست.

نمودارهایی که آقای بهادری جهرمی منتشر نموده اند، شکاف قابل توجهی را بین پرشدگی سدها بین سال های 1400 و 1403 نشان می دهد. هرچند خوب است ایشان شرح دهد که نقش دولت سیزدهم در افزایش نزولات آسمانی چیست (وگرنه هدف از انتشار چنین آماری چیست؟)، اما اگر نمودارها را با توجه به مقیاس درست (0 تا 100) رسم کنیم، آن شکاف های بزرگ ناگهان حذف می گردد.

شما هم می توانید داده هایی را که بالای نمودارهای آقای جهرمی نوشته شده و در جدول بالا درج شده است، در هر نرم افزار آماری، از اکسل تا R رسم کنید؛ نمودارهای حاصل را با نمودارهای آقای جهرمی مقایسه کنید و به قضاوت بهتری در خصوص رویکرد ایشان دست پیدا کنید.

برای مشاهده نمودار در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید.

همان طور که می بینید، وقتی اعداد را با مقیاس درست رسم می کنیم، فاصله چند برابری ناگهان حذف می گردد. درست است که سال 1400 سهم ذخایر سدها پایین تر از سهم سال 1403 بوده، اما اختلاف آن ها به شدتی که در نمودارها به نمایش درآمده است، نیست.

شاید بلندی و کوتاهی نمودارها را بتوان با اعمال ضرایبی تغییر داد، اما نباید فراموش کرد که اعداد، دروغ نمی گویند! به قول ظریف، اگر می خواهید سر مردم را شیره بمالید؛ درست بمالید!

5454