نمادهای هویت ساز منطقه16 را می شناسید؟ - سبزوار امروز

خبرنگاران - مریم قاسمی : هرمحله ای اگر واجد یکی از این ویژگی ها و مولفه ها باشد، محله خوشبختی است چون یکی از اینها کفایت می نماید برای اینکه نامش سر زبان ها بیفتند؛ در صورتی که منطقه16 انباشته از این دست ویژگی هاست. یکی از این برگ های برنده که منطقه ما توی جیب خودش آن را قایم نموده است یک تاریخ پرسابقه است. تاریخی که همه مردم تهران را یاد خاطرات دوردست زیادی می اندازد. گاهی این حس ها را فقط می گردد در متون تاریخی پیدا کرد، اما بهتر است به این موضوع بپردازیم که موضوع این گزارش فقط به مرور تاریخ این منطقه محدود نمی گردد، بلکه درباره همه آن چیزهایی است که هویت محلی ما را به گوش مردم تهران می رساند.

قصه های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

بچه ناف اقدسیه هم نشانی فرهنگسرای بهمن را بلد است

قدیمی های تهران خاطرات سیاه و سفید زیادی دارند. اگر یکی پیدا گردد و از آنها سؤال کند که مشهورترین جاهای تهران را بشمرید، توی فهرستی که می دهند بعید است نام کشتارگاه از قلم بیفتد. اینکه چه تصویری ممکن است از کشتارگاه داده گردد مهم نیست، مهم این است که از سال 70 تصویر وحشت برانگیز کشتارگاه تبدیل شد به مشهورترین فرهنگسرای تهران. تقویم های رومیزی مدیران مرکز تاریخ این تغییر کاربری را با روز و ماه ثبت نموده اند: بیست و پنجم شهریور سال 1370. یعنی دقیقاً سی و دو سال پیش. درست 32 سال پیش یکی از نمادهای خشن تهران، درست در دل محله ای قدیمی، به بزرگ ترین و مشهورترین مکان فرهنگی و هنری مرکز تبدیل شد. فرهنگسرای بهمن چیزی حدود 40 هزار و 500 مترمربع مساحت دارد و چند خانه فرهنگ زیر نظرش فعالیت می نماید. بد نیست بدایند فرهنگسرای بهمن از آن مکان هایی است که هر کسی در تهران حتی اگر بچه ناف اقدسیه باشد نشانی اش را بلد است.

ویترین تهران؛ ایستگاه راه آهن

اگر کسی در پاریس زندگی کند و برج ایفل را نبیند کار غیرمنتظره ای انجام داده است. غیرمنتظره که چه عرض کنیم، کار عجیبی نموده است اما اگر کسی توی تهران زندگی کند و به ایستگاه راه آهن پا نگذارد فقط یک چیز می گردد درباره اش گفت؛ او توی تهران زندگی ننموده است. ایستگاه راه آهن واقع در میدان راه آهن نه تنها یکی از نمادهای هویتی جنوب شهر تهران، در منطقه16 ما، بلکه جزئی از شناسنامه مرکز هم به شمار میرود. راه آهن نقطه تلاقی روابط مردم تهران با اهالی شهرهای دیگر است، بنابراین باید از ظرفیت های آن برای شناساندن مردم تهران استفاده کرد. به هر حال خیلی از شهرستانی ها میدان راه آهن را ویترین تهران می دانند.

مسجدجامع محله خزانه - سال1344

همت به خرج دهید و تاریخ این مملکت را مطالعه کنید. ببینید کدام یک از نهادهای اجتماعی مثل مساجد توانسته اند مردم را حول یک محور واحد دور هم جمع نمایند. مسجد تنها جایی است که توانایی متحد کردن همه اقشار یک محله را دارد. یکی از کارشناسان معماری شهری می گفت در قدیم مساجد مراکز محله ها بودند و شهرها دور و اطراف مساجد شکل می گرفتند و توسعه می یافتند. ما نباید فراموش کنیم هر زمینی مستعد ساختن مسجد نیست و جانمایی مساجد باید طوری طراحی گردد که بتواند به اجتماعات محلی و مرکزی شکل بدهد. لابد دیده اید که توی مناسبت های خاص مذهبی و اجتماعی مردم همین محله خودمان چطور در مسجد خزانه دور هم جمع شده اند. حقیقتاً احیای نقش محوری مساجد می تواند خیلی از مسائل فرهنگی و هویتی ما را حل نماید. بد نیست بدانید مسجد جامع خزانه نخستین مسجد محله بوده است. حدود سال 1344 ساخته شد و کسی که بنیانگذار برپایی محله خزانه بود این مسجد را تأسیس کرد. نام او طبق شنیده ها حاج مهدی خزانهبوده است.

محله 400 دستگاه؛ نمونه ای از بافت اصیل محلی

تا به حال فکر نموده اید چقدر باید زمان بگذرد تا دور هم جمع شدن تعدادی آدم در یک موقعیت جغرافیایی به مفهومی مانند محله نزدیک گردد؟ یک جامعه شناس تعریفش از محله این چنین است: محله به جایی گفته می گردد که از لحاظ بافت جمعیتی یک اجتماع کوچک را تشکیل دهد؛ خانواده هایی که در یک محدوده تعیین زندگی می نمایند و از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و مالی بسیار به هم شبیه هستند. محله در معنای سنتی آن یک واحد اجتماعی کم نظیر است که مانند دروازه ای بزرگ راه را بر بسیاری از جرائم سد می نماید و با پیوندهای عاطفی ای که به وجود می آورد باعث می گردد مانند یک محرک بزرگ مقولات ستایش آمیز اخلاقی در جامعه رواج پیدا کند. همان طور که می دانیم تحقیقات اخیر نشان داده است اندازه جرم و جنایت در محله های سنتی بسیار کمتر از محله هایی است که در آنها بافت مهاجرنشین رو به افزایش است.

با توجه به این تعریف، محله 400 دستگاه یکی از نمونه های اصیل محله است که مردمش عرق بومی پررنگی دارند. قاعدتاً اگر ما هنوز دلمان می خواهد که از ویژگی های انکارناشدنی بافت محلی استفاده کنیم باید الگوی 400 دستگاه را جلو رویمان قرار بدهیم.

یکی از بزرگ ترین بوستان های مرکز در دل منطقه16

در شهر و منطقه16 که هر روز تعداد ماشین ها افزایش می باید و زندگی شهری با همه خشونتش بیشتر آشکار می گردد، یافتن یک جای مناسب که فرصت نفس کشیدن در اختیار آدم بگذارد غنیمت است. ما البته در منطقه مان بوستان بعثت را داریم. این را هم بگوییم که خیلی از پارک ها و بوستان های اصلی تهران رفته رفته تبدیل شده اند به کلید واژه های زندگی شهری ما. مثلاً با نام پارک ملت یا پارک لاله نشانی به این و آن می دهیم. یعنی این پارک ها عملاً تبدیل شده اند به یکی از مؤلفه های هویت ساز شهر تهران؛ به عنوان مثال پارک ملت یک ویژگی منحصربه فرد برای منطقه3 است.

از اینها گذشته، به نظر می رسد کار کردن روی ظرفیت های بوستان بزرگ بعثت و تبدیل آن به یک فضای تفریحی و خانوادگی می تواند به تنهایی نام منطقه16 را شهره شهر کند. خوب است ناگفته نگذاریم که این بوستان در حدود سال 50 افتتاح شد. حالا بوستان بعثت یکی از بزرگ ترین بوستان های تهران است. 535 هزارمترمربع مساحت دارد و ریه اصلی تنفسی منطقه به شمار می آید. بله، اینها گوشه ای از داشته های منطقه ماست!