تاریخچه شاهچراغ؛ مهم ترین جاذبه شیراز - سبزوار امروز

جهانگردان زیادی به بازدید از این مکان مقدس آمده اند و چیزی که به خوبی مشهود است، آن است که آرامگاه شاهچراغ برای مردم شیراز بسیار حائز اهمیت بوده و از ارزش بالایی برخوردار است.

در سال 912 هجری قمری، شاه اسماعیل صفوی این مقبره را مورد بازسازی قرار داد، اما تقریبا 85 سال پس از آن یعنی در سال 997 هجری قمری، وقوع یک زلزله تا حد زیادی به این بنا آسیب رساند. خاتمه نادرشاه افشار پس از پیروزی بر افغان ها و دستیابی به شیراز، در سال 1142 هجری قمری این آرامگاه را مورد بازسازی و بازسازی قرار داد.

نادرشاه افشار علاوه بر بازسازی مقبره به افراد خود دستور داد که یک قندیل بزرگ در زیر گنبد آویزان کنند که گفته می شود وزن آن 720 مثقال و از جنس طلا و نقره بود، اما متاسفانه آرامگاه شاهچراغ یکبار دیگر در سال 1239 هجری قمری در معرض زلزله قرار گرفت و آسیب جدی به آن وارد شد. پس از این زلزله شدید، قندیل بزرگ نصب شده در زیر گنبد شاهچراغ برای هزینه بازسازی فروخته شد.

حرم شاهچراغ در طی سال های مختلف بارها مورد بازسازی و بازسازی قرار گرفته و تغییرات فراوانی در آن اتفاق افتاده است. معماری این مرقد بسیار زیبا و دیدنی بوده و کاشی کاری ها و آینه کاری های آن واقعا حیرت انگیز است.

زندگی نامه حضرت احمدبن موسی (ع)

احمدبن موسی (ع) پسر ارشد امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بوده و مادر ایشان هم ام محمد نام دارد. شاهچراغ و سیدالسادات دو نمونه از القاب این بزرگوار به شمار رفته و کنیه ایشان هم ابوعبدالله است. تاریخ ولادت حضرت میرسید احمد (ع) به طور دقیق تعیین نیست، اما تاریخ وفات ایشان بین سال های 203 تا 218 هجری قمری تخمین زده شده است.

علت نامگذاری شاهچراغ برای این آرامگاه

نامگذاری شاهچراغ برای آرامگاه حضرت احمدبن موسی (ع) و محمدبن موسی (ع) روایتی جالب دارد که شنیدن آن خالی از لطف نیست.

در اطراف قبر این بزرگوار خانه های متعددی ساخته شده بود که یکی از این خانه های قدیمی و گلی به یک پیرزن تعلق داشت. این پیرزن در شب های جمعه هر هفته از پنجره خانه خود متوجه نوری وسیع از دوردست می شد. این نور شب جمعه هر هفته تکرار می شد و تا صبح می درخشید، تا اینکه پیرزن به این موضوع مشکوک شد و احتمال داد که یکی از اولیای خدا در آن مکان دفن شده باشد. پس از آن، پیرزن به نزد امیر عضدوله دیلمی رفت و موضوع را با او در میان گذاشت. امیر به او گفت که شب جمعه این هفته به منزل پیرزن می رود و از او خواست که به محض دیدن نور او را بیدار کند.

امیر به خانه پیرزن رفت و پیرزن در نیمه شب آن نور را اینبار حتی بسیار درخشان تر و وسیع تر از روزهای قبل دید، سپس بلافاصله فریاد زد: شاه چراغ و پس از آن این آرامگاه شاهچراغ نام گرفت. امیر با صدای فریاد پیرزن بیدار شد و آن نور را با چشمان خود دید، سپس به سمت نور حرکت کرد، اما زمانی که به محل رسید هیچ نوری وجود نداشت. سپس دوباره به عقب برگشت و دوباره آن نور را بسیار بزرگتر و درخشان تر از قبل مشاهده کرد. او به افراد خود دستور داد تا آن مکان را به دقت بررسی کنند و در نهایت پس از بررسی های اجرا شده، قبر حضرت احمدبن موسی (ع) در آنجا پیدا شد.

امیر عضدوله دیلمی پس از پیدا شدن قبر این بزرگوار، دستور داد تا یک آرامگاه برای ایشان بسازند. جالب است بدانید تا قبل از زمان امیر عضدوله دیلمی، هیچکس از وجود مقبره حضرت احمدبن موسی (ع) باخبر نبود و سنگ قبر ایشان کاملا از گل پوشانده شده بود.

معماری شاهچراغ شیراز

آرامگاه شاهچراغ در قرن ششم هجری قمری و در دوران حمکرانی اتابکان در ایران ساخته شد. معماری این آرامگاه به سبک آذری ساخته شده و طراحی بسیار زیبایی دارد. این بنا دارای دو درب اصلی در بخش های شمالی و جنوبی حرم بوده که زائرین می توانند با توجه به راستا خود هر یک را برای ورود انتخاب کنند.

کاشی کاری های اجرا شده بر روی سردرب های حرم و منبت کاری بر روی سقف ها، بسیار زیبا و شگفت انگیز است. دورتادور حیاط حرم شاهچراغ شیراز، اتاق هایی زیبا وجود دارد که جلوه خاصی به این فضا بخشیده اند. همچنین آینه کاری فضای داخلی شاهچراغ شیراز بسیار چشم نواز و نورپردازی آن بسیار شکیل و زیبا است.

اولین ضریح این حرم در زمان فتحعلی شاه از جنس نقره ساخته شد و ضریح دوم آن هم در سال 1382 هجری قمری و باز هم از جنس نقره ساخته شد. فضای حرم شاهچراغ بسیار معنوی و آرامش بخش است و کمتر کسی از فضای آن غرق آرامش نمی شود.

امکانات آستان مقدس شاهچراغ شیراز

امکانات مختلفی برای رفاه حال زائرین حرم شاهچراغ وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

موزه حرم

موزه شاهچراغ شیراز در ساختمانی دو طبقه به وسعت 1700 مترمربع در ضلع جنوبی حرم واقع شده است. داخل این موزه بیش از 8000 اشیاء تاریخی و باارزش وجود دارد که مربوط به دوره های مختلف هستند.

قدمت بیشتر این اشیا زیاد بوده و بسیار گران بها هستند. پیشنهاد می کنیم حتما در سفر به شیراز بعد از زیارت حضرت شاهچراغ از موزه آن هم دیدن کنید. جالب است بدانید که این موزه یکی از بزرگترین و باشکوه ترین موزه های جنوب کشور محسوب می شود.

کتابخانه حرم

یکی دیگر از امکانات حرم شاهچراغ که برای زائرین آن در نظر گرفته شده است، کتابخانه است. وسعت این کتابخانه حدود 2500 مترمربع بوده و کتاب های مختلفی در آن قرار گرفته است. در نظر داشته باشید که ظرفیت قفسه های کتابخانه حرم در حدود 100 هزار نسخه است و بسیاری از نویسندگان هم کتاب های خود را به این کتابخانه اهدا می کنند.

سایر امکانات وابسته به حرم

شاهچراغ شیراز علاوه بر موزه و کتابخانه، امکانات دیگری را هم در اختیار زائرین قرار می دهد که از جمله مهم ترین آن ها می توان به دفتر پست، مخابرات و پاسگاه انتظامی اشاره کرد.

چه روزی در تقویم روز شاهچراغ است؟

شورای فرهنگ عمومی استان فارس، اولین بار در سال 1386 مسئله نامگذاری یک روز به نام بزرگداشت شاهچراغ را عنوان کرد و پس از آن کارگزاران این امر تصمیم گرفتند تا روز تولد حضرت احمدبن موسی (ع) را به آن اختصاص دهند، اما متاسفانه علی رغم تلاش های بسیار مورخان و محققان، روز تولد این حضرت تعیین نشد، از این رو تصمیم بر این شد که یک روز بین تولد حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) به بزرگداشت شاهچراغ اختصاص داده شود. بدین شکل در سال 1388، روز ششم ذیقعده یعنی پنجمین روز از دهه کرامت در تقویم به نام روز بزرگداشت حضرت شاهچراغ احمدبن موسی مصوب شد.

نزدیک ترین جاذبه های گردشگری به شاهچراغ

جاذبه های گردشگری بسیاری در شهر تاریخی شیراز وجود دارد که برخی از آن ها در حوالی آرامگاه شاهچراغ قرار گرفته اند و شما می توانید پس از زیارت، به بازدید از آن ها بروید. در ادامه به این جاهای دیدنی اشاره خواهیم کرد:

• مسجد نصیرالملک
• مسجد عتیق
• نارنجستان قوام
• بازار وکیل
• بقعه سید علاءالدین حسین
• خانه تاریخی منطقی نژاد

راستا دسترسی به حرم شاهچراغ شیراز

آدرس شاهچراغ: استان فارس، شیراز، میدان احمدی، خیابان 9 دی، ایستگاه اتوبوس 9 دی، جنب خانه تاریخی منطقی نژاد، حرم مطهر شاهچراغ