اصول گرایان و اصلاح طلبان معتدل می توانند گروه سومی را در نفی افراطیون تشکیل دهند - سبزوار امروز

وی افزود: ویژگی شهید مطهری در بین بسیاری از متفکران و روشنفکران مسلمان این است که ایشان ضمن مصلح و اصلاح طلب بودن اصلاح خود را همواره بر پایه اصول و مبانی انجام می دادند و هیچ گاه از چارچوب اسلام و مکتب خارج نشدند. این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه، استخراج درمان ها از متن اسلام را از دیگر خصائل شهید مطهری عنوان و اظهار کرد: ایشان تاکید می کرد که مبادا ما به اسلام اعتماد نداشته باشیم و خیال کنیم که اسلام برای اداره جامعه امروز کافی نیست و باید از مکتب های جدید و آخرین محصول فکر بشر استفاده و گفته شود همانطور که ما ناچاریم از مظاهر پیشرفت و تکنیک و صنعت استفاده کنیم لازم است از آ خرین محصول فکر بشر در حوزه سیاسی که مثلا لیبرال – دموکراسی باشد نیز بهره مند شویم و از آن کمک بگیریم و احیانا اسلام نیز به عنوان یک دین که برای مسائل فردی و اخلاقی ما تعیین تکلیف می کند مورد توجه باشد. مطهری با بیان این که پدرش به شدت در مقابل نفوذ اندیشه های مارکسیستی به اندیشه اسلامی مقاومت کردند خاطرنشان کرد که این مقاومت در شرایطی انجام گرفت که بسیاری از انقلابیون مسلمان، جوانان، دانشجویان و حتی برخی از روحانیون مجذوب اندیشه های مارکسیستی بودند. وی مصلح بودن استاد شهید مطهری را توجیه کننده تمام فعالیت های فکری و اجتماعی ایشان خواند و گفت: این عامل به مثابه یک نخ تسبیح تمام تلاش ها و فعالیت های ایشان را به هم پیوند می زند. مطهری با تاکید بر این که پدرش اصلاح اجتماعی منهای اصلاح فکری را مفید و موثر نمی دانست، تصریح کرد: شهید مطهری معتقد بود که تا فکر جامعه اصلاح نشود و جهان بینی درستی در اجتماع شکل نگیرد اصلاحات اجتماعی به نتیجه لازم نخواهد رسید. وی با بیان این که لازم است نظام های مختلف اسلام را به جامعه عرضه کرد و آن را مانند یک مانیفست برای نهضت و انقلاب مورد توجه قرار داد، گفت: از یادداشت های شهید مطهری بعد از 15 خرداد سال 42 فهمیده می شود که ایشان در این نهضت به یک کاستی پی برده و معتقد بودند اگر ما در این برهه از زمان به پیروزی هم می رسیدیم هنوز کادر لازم و ایدئولوژی مدونی را برای اداره کشور نداشتیم.

به همین دلیل شهید مطهری از 15 خرداد سال 42 تا سال 57 فعالیت ایدئولوژیک بسیار فشرده ای برای رفع چنین نقصی انجام داد. این مدرس دانشگاه با بیان این که شهید مطهری یکی از نقایص سیدجمال الدین اسدآبادی را عدم موفقیت او در عرضه اسلام به صورت یک مکتب به زبان روز می دانست، اظهار کرد: شهید مطهری معتقد بود اسلام قادر به اداره جامعه تا دامنه قیامت است اما ما نتوانستیم آن را درست به دنیا عرضه کنیم و با توجه به سوالاتی که مطرح است، آن را به زبان روز تدوین کنیم. ولی باید دانست خود شهید مطهری تا حد زیادی موفق به این کار شد و ما نیز برای امروز باید این راه را ادامه دهیم. وی در همین راستا در نظر گرفتن اصلاح طلبی مبتنی بر اصول گرایی و اصلاحات مبتنی بر یک سلسله و مبانی و اصول را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: هم اکنون وقتی به هر دو گروه اصول گرا و اصلاح طلب نگاه می کنیم متوجه می شویم که هر دو نقاط قوت و ضعفی دارند و اگر بخواهیم هر دو را بر آرا و اندیشه های شهید مطهری منطبق کنیم خواهیم دید که هیچ کدام به طور کامل با این آراء و اندیشه ها منطبق نیستند چنانکه می بینیم جریان اصلاح طلب بر مساله آ زادی بیان و اندیشه تاکید فراوان دارد و از آن طرف بر حفظ سایر ارزش ها تاکید لازم را ندارد و شاید بتوانیم بگوییم که این جریان برای آزادی ارزشی بیش از حد قائل و از بسیاری ارزش های دیگر غافل شده است. وی افزود: از سوی دیگر جریان اصول گرا توجه کافی به مساله آزادی بیان ندارد و توقیف هر تعداد روزنامه برایش مساله عادی است و هیچ اعتراضی از سوی این جریان در مقابل توقیف روزنامه ها صورت نمی گیرد. مطهری روشن نبودن مرز میان آزادی اجتماعی و اباحه گری و بی بند و باری را از دیگر ویژگی های جریان اصلاح طلب عنوان و اظهار کرد: همچنین برداشت از ولایت فقیه در بین اصلاح طلبان و اصول گرایان دو گونه است و اینها را باید با نظریه شهید مطهری تطبیق دهیم و بدانیم که اگر بناست افکار ایشان را ملاک قرار دهیم باید اصول ما با اصول ایشان تطبیق داده شود. وی با بیان این که استاد مطهری می تواند یک حلقه و منشا وحدت بین دو گروه اصلاح طلب و اصول گرا باشد، گفت: این دو گروه می توانند مبانی فکری ایشان را مبنا و حکم قرار دهند تا ببینیم کدام گروه صادق تر و بر خط امام منطبق تر است چرا که هر دو گروه از امام خمینی و رهبری دم می زنند و این هر دو بزرگوار بر مطالعه و توجه به آثار شهید مطهری تاکید کرده اند. وی یکی از ویژگی های خط امام را تقید به آثار شهید مطهری عنوان و اظهار کرد: خط امام جدای از توصیه های امام در مورد شهید مطهری نیست و ما باید این موضوع را جدی بگیریم. مطهری با بیان این که اصلاحاتی که پدرش انجام داد همه بر پایه یک سلسله اصول بوده و احساسات در آن دخیل نبوده، افزود: شما می دانید که ایشان درباره تحریفاتی که نسبت به واقعه کربلا انجام شد و یا خرافات ملی همچون سیزده به در و چهارشنبه سوری نیز سخنرانی هایی داشتند و اصلا اتخاذ چنین رویکردی را وظیفه هر عالمی می دانند و معتقدند که هر گاه در دین بدعتی پیدا شد یک عالم باید علم خود را آشکار کند و این وظیفه اوست. اما باید دانست کمتر مصلحی است که وارد چنین عرصه هایی شود. وی افزود: خود شهید مطهری می گوید که مصلح واقعی کسی است که با نقاط ضعف مردم مبارزه کند اگر چه موقعیت اجتماعی او تنزل پیدا کند یعنی ایشان کار خود را بر اساس یک سلسله اصول انجام می دادند و به خوشامد و بدآمد جامعه کاری نداشتند. لذا وقتی موضع گیری های ایشان را در دهه 40 و 50 مورد توجه قرار می دهیم، می بینیم که این موضع گیری ها بسیار متفاوت است. چنانچه که می بینیم ایشان در دهه 40 به عنوان یک روحانی اصلاح طلب متجدد روشنفکر امروزی شناخته می شود، ولی در دهه 50 وقتی احساس می کند که سازمان مجاهدین خلق اعتقادی به اسلام ندارد و مارکسیسم را پذیرفته است و می خواهد از قرآن و روایات به عنوان یک ابزار استفاده کند بسیار محکم در برابر آنها می ایستند به طوری که همان جوانان و دانشجویانی که در دهه 40 برای ایشان سر و دست می شکستند و ایشان را به دانشگاه دعوت می کردند در دهه 50 نسبت به شهید مطهری موضع دارند و شایعات و تبلیغاتی علیه ایشان به کار می گیرند. مطهری گفت: به هر ترتیب از آنجا که شهید مطهری به راه خود ایمان داشته است بسیار راحت کار خود را انجام می دهد و هیچ توجهی به این که جامعه از کارش خوشش بیاید یا نه و برای او در مجامع کف می زنند یا نه، ندارند و آنچه را که باید و مصلحت جامعه است انجام می دهد چرا که کارش بر اساس مبانی، اصول و ناشی از اخلاص و برای خدا بود و لذا ماندگار شد. این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان این که در حال حاضر علت این که وقتی بسیاری از حرف هایمان در کنار هم قرار می گیرند با هم جور در نمی آید، نبود اصول ثابت است، اظهار کرد: اگر ما اصلاح طلب هستیم باید اصلاحات خود را بر یک مبانی شناخته شده قرار دهیم و اگر اصول گرا هستیم باید اصول خود را تعریف و مشخص کنیم و بدانیم یکی از اصول اصول گرایی، خود اصلاح طلبی است چرا که اصلاح طلبی به معنی امر به معروف و نهی از منکر و یک اصلاح مستمر اجتماعی محسوب می شود. وی با تاکید بر این که به نظر من اساسا مرزی بین اصول گرا و اصلاح طلب وجود ندارد، گفت: هر اصول گرایی باید اصلاح طلب باشد و هر اصلاح طلبی باید اصلاح خود را بر اساس یک سلسله اصول انجام دهد. چرا که اصلاح طلبی بدون اصول یعنی هرج و مرج و اعمال اصلاحات و بر اساس سلیقه و امیال خود حرکت کردن.

همچنین اصول گرایی بدون اصلاح طلبی یک امر ناقص است. وی در ادامه به تاکیدات شهید مطهری بر مسائلی چون عدالت، احترام به آزادی تفکر و بیان به معنای درست خود و استقلال فرهنگی و مکتبی، نقش زن در اجتماع و وظیفه خطیر روحانیت اشاره و خاطرنشان کرد: همچنین اصل ولایت فقیه از دیگر موارد مورد تاکید ایشان بود ولی ما باید برداشت درستی از ولایت فقیه داشته باشیم. مطهری با بیان این که قانون اساسی می تواند از مبانی مشترک دو جریان اصلاح طلب و اصول گرا باشد، اظهار کرد: امروز عملا می بینیم که در بین شخصیت های معتدل اصول گرا و اصلاح طلب فاصله زیادی نیست. وی همچنین در این نشست در پاسخ به سوال یکی از اعضای سازمان دانشجویان مجمع نیروهای خط امام که پرسید شما جایگاه اصلاح طلبان را در فضای سیاسی اجتماعی کشور چطور ارزیابی می کنید و آیا اصلاح طلبان از این فضا حذف شدنی هستند یا خیر؟، گفت: من فکر می کنم نظام از وجود اصلاح طلبان استقبال می کند و اصلا وجود یک گروه منتقد در برابر یک دولت و حکومت نعمت محسوب می شود و اگر حکومتی منتقد جدی نداشته باشد دچار خودکامگی خواهد شد. وی افزود: قدرت مطلق همیشه فساد می آورد. بنابراین وجود منتقدان به طور کلی از جمله اصلاح طلبان برای جمهوری اسلامی یک نعمت است منتها اگر اصلاح طلبان انتظار دارند با آ نها برخورد محبت آمیز شود باید گامی بردارند و اگر نقصی در کارشان است بیان و اگر اشتباهاتی در مشی سیاسی و اجتماعی شان وجود داشته به آنها اعتراف کنند. یکی از حضار گفت: به تلویزیون آمدند و اعتراف کردند. مطهری گفت: باید درصدد رفع اشتباهات خود برآیند و همانطور که به دولت انتقاد می کنند که در کجاها اشتباه کرده است مثلا بیان کنند آنجا که آقای موسوی ادعای تقلب را مطرح و مردم را به حضور در خیابان ها تشویق کرد اشتباه بوده است. وی افزود: اصلاح طلبان باید در جاهایی اعتراف کنند تا احساس رعایت انصاف پیدا و دلها به هم نزدیک و زمینه حضور آنان در صحنه سیاسی کشور فراهم تر شود. یکی از حاضرین پرسید: شما به حضور سیاسی اصلاح طلبان در عرصه سیاسی امیدوار هستید؟ مطهری پاسخ داد: من امیدوارم. البته باید گفت گروهی به دنبال حذف اصلاح طلبان هستند ولی در بین اصول گرایان تعداد قابل توجهی نیز معتقد به حفظ این جریان هستند و حضور اصلاح طلبان را به نفع جمهوری اسلامی می دانند. وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر نوع تعامل خود با فراکسیون اقلیت مجلس گفت: تعامل با این فراکسیون خوب است و معتقدم اصلاح طلبان در برخی زمینه ها از بسیاری از اصول گرایان، اصول گراتر هستند و به حفظ ارزش ها توجه دارند. همچنین از مطهری پرسیده شد شما در مورد فعالیت های حزبی توصیه ای دارید؟ که نماینده مردم تهران در مجلس پاسخ داد: نه، چون تجربه حزبی من کم است، بنابراین توصیه ای که به درد شما بخورد ندارم.

سوال کننده پرسید برای ادامه فعالیت حزبی ما را تشویق می کنید که ما بالاخره در این تنگناها بمانیم یا نه؟ مطهری نیز پاسخ داد: شما نباید خیلی بدبین باشید. شما کارتان را به عنوان یک وظیفه دینی انجام دهید چرا که ما می گوییم دیانت ما عین سیاست ما و سیاست ما عین دیانت ماست. منتها من تاکید دارم که فعالیت سیاسی تان مبتنی بر فعالیت فکری باشد. یعنی مبانی فکری تان را تقویت کنید و برای هر عمل سیاسی خود یک توجیه و مبنای فکری داشته باشید. یکی از حاضران از مطهری پرسید شما با این عقیده که اصول گرایان معتدل جایگزین اصلاح طلبان خواهند شد، موافقید یا خیر؟ که این نماینده مجلس شورای اسلامی پاسخ داد اینها مسائلی نیست که عده ای درباره آن تصمیم بگیرند چرا که گرایش مردم در این باره بسیار مهم است. باید ببینیم داوری مردم چیست. اگر اصلاح طلبان پایگاه اجتماعی قابل توجهی داشته باشند این طور نیست که عده ای برای حذف شان تصمیم بگیرند ولی اگر پایگاه اجتماعی و مردمی نداشته باشند خودبخود حذف می شوند خلاصه اینگونه مسایل که با گرایش مردم سروکار دارد تابع قرارداد نیست و امر واقعی است. وی افزود: همه چیز به قضاوت مردم بستگی دارد اگر مردم احساس شان این باشد که اصلاح طلبان با توجه به حوادث اخیر مردود شده اند و باید حذف شوند هر مقدار که تلاش شود قابل احیا نیست. یکی از حاضران گفت: اصلاح طلبان در حال حاضر تریبون ندارند و رد صلاحیت هم می شوند. مطهری پاسخ داد اگر برخی شخصیت ها پایگاه محکمی در بین مردم داشته باشند و دارای نقطه ضعف اساسی نباشند رد صلاحیت شان آسان نیست. یکی از حاضرین گفت: اصلاح طلبان با توجه به شرایط شان نمی توانند شخصیت ملی داشته باشند. مطهری گفت: ما اصلاح طلبانی داریم که روحانی هستند و می توانند کاریزما باشند. بعلاوه کاریزما محصول نبوغ آن فرد هم هست. یکی دیگر از حاضرین اظهار کرد: آقای صانعی از دید عده ای عزل شده اند.

مطهری گفت: به هر ترتیب این بستگی به نظر مردم دارد. یکی از حاضرین پرسید: آیا شما قبول دارید که اصول گرایان بتوانند جایگزین اصلاح طلبان باشند. مطهری پاسخ داد: من این دسته بندی های اصلاح طلب و اصول گرا را قبول ندارم. این چیزها به اراده افراد و قراردادی نیست بلکه مربوط به روح و وجدان جامعه است و به طور طبیعی باید این تحول در جامعه انجام شود. وی افزود: نظر من این است که بین اصول گرایان معتدل و اصلاح طلبان معتدل فاصله زیادی نیست و اینها دیدگاه هایشان را به هم نزدیک کنند تا گروه سومی پیدا شود و دو طرف افراطی را نقد کند. مطهری تاکید کرد: جامعه از تندروی دو طرف زده شده و تشنه یک گروه سوم است. این گروه سوم می تواند اصول گرا یا اصلاح طلب و یا تلفیقی از اینها باشد منتها با اصول فکری و آرمان های روشن و مشخص. در این نشست همچنین سعید اله بداشتی رییس مرکز اطلاع رسانی مجمع نیروهای خط امام ضمن ارائه تحلیلی از وضعیت سیاسی موجود جامعه گفت: اگر چه در حال حاضر وضعیت احزاب و مطبوعات شایسته نیست اما ما در مجمع نیروهای خط امام سعی داریم با پیروی از بنیانگذار انقلاب اسلامی به اهداف و آرمانهای خود دست پیدا کنیم.