بارداری و تغییرات پوست و مو - سبزوار امروز

از سفر با تور کانادا لذت ببرید.

به گزارش، دکتر محمد علی نیلفروش زاده؛ فوق تخصص پوست، مو و جراحی زیبایی، دبیر انجمن پوست، استاد پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران بارداری دوره ای از تغییرات هورمونی و متابولیکی ss وسیع و شدید است که، چون موقتی است بدن قادر به تحمل آن می باشد.

در طی این دوره تغییرات متعددی در پوست، ناخن و مو ها بروز می نماید. ضایعات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند.

به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که مربوط به زیبایی ظاهری امکان عود در بارداری های بعدی اثرات این تغییرات روی جنین و یا مجموعه ای از آن ها باشد.

تمام تغییرات پوستی در دوران بارداری از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از ضایعات شایع می باشند و تقریباً در تمام زنان باردار مشاهده می شود و یا برخی ضایعات که اختصاص به دوران بارداری دارد و بعد از زایمان از بین می فرایند.

حاملگی می تواند برخی بیماری های پوستی که فرد قبلاً به آن مبتلا بوده را تشدید یا تخفیف دهد. حال به تک تک این تغییرات اشاره ای می کنیم.

به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فراوری ملانین از سلول های ملانین ساز درجات مختلفی از تیره شدن منتشر پوست در بیشتر زنان باردار در فاصله هفته های اول تا نیمه بارداری مشاهده می شود.

این تغییرات در زنان با پوست تیره تر مشهودتر است. مناطقی از بدن که به طور طبیعی تیره تر هستند بیشتر دچار این فرآیند می شوند و تیرگی در این نواحی بیشتر دیده می شود به خصوص نوک سینه ها و هاله حاشیه آن نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم که به آن خط سیاه گفته می شود.

همچنین گاهی این تغییرات در زیر بغل و کشاله ران ها نیز دیده می شود. این تغییرات بعد از دوران بارداری از بین می فرایند، ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند.

همچنین خال های تیره ممکن است کمی بزرگ تر و تیره تر شوند و خال هایی که قبلاً مورد توجه نبودند معین گردند.

باید توجه داشت که این تغییرات در خال ها به طور یکسان است و اگر تغییر خاصی در یک خال به وجود آید مثل بزرگ شدن تیرگی شدید و یا وجود علائمی مثل خارش سوزش و یا خونریزی باید توسط یک متخصص پوست آنالیز شود.

ماسک حاملگی یا ملاسما در بیشتر از هفتاد درصد زنان باردار بخصوص در پوست های سبزه در نیمه دوم زمان حاملگی به وجود می آید.

این ماسک یا تیرگی در نواحی مختلف صورت ظاهر می شود و بیشتر در لب بالا، گونه ها، چانه، پیشانی و روی بینی دیده می شود که به دنبال تماس با آفتاب شدت می یابد.

این تغییرات در زنان غیر باردار به دنبال استفاده از دارو های جلوگیری از حاملگی و یا گاهی بدون مصرف این دارو ها و حتی در مردان نیز ممکن است دیده شود.

ماسک حاملگی بعد از زایمان از بین می رود و یا ممکن است با درجاتی از تیرگی باقی بماند.

بیشتر زنان در زمان بارداری به درجاتی از پرمویی دچار می شوند که در صورت واضح تر از نواحی دیگر است.

این پرمویی در نتیجه اثرات هورمونی دوران بارداری است و در فواصلی بعد از زایمان از بین می فرایند. در سر هم مو ها پر پشت تر می شوند و ریزش طبیعی مو هم کم می شود.

بعد از زایمان به دلیل برگشت شرایط هورمونی به قبل از بارداری؛ نسبت مو های در حال رشد نیز به حالت طبیعی بر می شود و 3-5 ماه بعد از زایمان یک ریزش نسبتاً زیاد مو را خواهیم داشت که علاوه بر اثرات افت هورمون های دوران بارداری؛ اثرات تغذیه ای و کاهش املاح خونی به خصوص آهن و همچنین مسائل روحی و روانی بعد از زایمان نیز در این ریزش سهیم هستند.

شیر دادن جدا از مسائل تغذیه ای هیچ نقشی در ریزش مو ندارد و اگر مادری به طور صحیح تغذیه شود و کالری و ویتامین و آهن کافی به بدنش برسد با شیر دادن هیچ نوع اثری در بدن وی به وجود نمی آید.

این ریزش بعد از زایمان با برگرداندن کمبود مواد خونی و تغذیه کافی معمولاً بعد از چندین ماه بر طرف شده و تراکم مو ها به حد قبل از بارداری می رسد.

در موارد نادری کمبود مو های ریزش نموده به حد قبل از بارداری نمی رسد که احتیاج به آنالیز بیشتر دارد.

در صورتی که تا یک سال بعد از زایمان کمبود مو در سر و یا وجود مو های ضخیم در صورت و نواحی دیگر بدن که در دوره بارداری به وجود آمده از بین نرود باید بیمار از نظر هورمون آندروژن و وجود کیست و علل دیگر آنالیز شود.

خانم های باردار معمولاً از شنمایندگی ناخن و ایجاد شیار های عرضی در ناخن شکایت می نمایند و در مواردی ممکن است ناخن از بستر جدا شود.

این تغییرات ناخن نیز به تغییرات هورمونی نسبت داده می شود. ولی باید علل دیگر این تغییرات در ناخن آنالیز شود.

وجود خطوط تیره رنگ طولی در ناخن گرچه در دوران حاملگی ممکن است به وجود آید، ولی رد کردن دیگر علل این خطوط تیره باید انجام گیرد.

ترشحات غدد عرق در دوران بارداری در تمام سطح پوست بجز کف دست و پا افزایش دارد و به دلیل تغییرات هورمونی این دوره می باشد و به این دلیل زنان باردار بیشتر دچار عرق سوز می شوند.

این غدد بیشتر در نواحی زیر بغل و ناحیه تناسلی وجود دارند و مسئول بو بدن می باشند. در دوران بارداری ترشح این غدد کم می شود.

در دوران حاملگی ترشح غدد چربی افزایش می یابد و بعد از زایمان به حد قبل از بارداری می رسد.

اگر در این زمان این چربی های اضافی از سطح پوست شسته نشوند می تواند باعث به وجود آمدن جوش صورت گردند.

تغییرات متعددی در ساختمان و عملکرد عروق پوست در طی بارداری ممکن است رخ دهد.

از آنجا که این تغییرات منحصر به این دوره نیستند؛ در صورت بروز این تغییرات باید با یک متخصص پوست مشاوره شود.

آنژیوم عنکبوتی: به شکل یک برجستگی یا هم سطحی قرمز رنگ به اندازه سر سنجاق که دارای یک قسمت مرکزی و در اطراف آن یکسری عروق قرمز ریز بطور شعاعی دیده می شود.

بیشتر این ضایعات در نیمه فوقانی بدن دیده می شود و معمولاً در ماه های دوم تا پنجم بروز می نماید و بعد از زایمان نیز از بین می فرایند.

این ضایعه عروقی در افراد دیگر نیز می تواند دیده شود، ولی در دوران بارداری شیوع آن نسبتاً زیاد است.

قرمزی کف دست: در زنان با پوست روشن بیشتر دیده می شود که بعلت تغییرات هورمونی و افزایش خونرسانی به سطح پوست می باشد، ولی در بیماری های دیگر نیز این پدیده به وجود می آید.

زنان باردار با قرمزی کف دست اگر دارای علائم دیگر نیز باشند باید برای رد علل دیگر مورد آنالیز قرار گیرند.

واریس: ورید های متسع (واریس) در پا ها و هموروئید (بواسیر) از عوارض شایع حاملگی است و به علت فشار جنین روی ورید های بزرگ داخل شکمی و همچنین اثرات هورمونی زمان بارداری است.

در صورتی که تورم و اتساع وریدی مشهود باشد با پزشک خود مشورت نمائید، چون می تواند نتیجه مسمومیت حاملگی یا دیگر علل آن مثل ناراحتی قلبی باشد.

بیشتر زنان باردار دچار قرمزی و تورم لثه ها می شوند به خصوص اگر بهداشت دهان و دندان به خوبی انجام نگیرد باعث دردناک شدن و زخمی شدن شود.

این تغییرات بعد از زایمان از بین می رود.

پیدایش این خطوط در دوره بارداری یک یافته شایع می باشد. این خطوط در بیشتر زنان باردار در ماه های ششم و هفتم حاملگی ابتدا در دیواره شکم ظاهر شده و بعداً به میزان کمتری بر روی سینه ها نیز نمایان می شود.

در نواحی دیگر از جمله ران ها و بازو ها با در صد کمتری این خطوط دیده می شود. علت به وجود آمدن این خطوط پوستی را به تغییرات زمان بارداری و افزایش جثه جنین و فشار آن روی پوست و کش آمدن پوست و در نتیجه پاره شدن بافت الاستین که مسئول کشش و نگه دارنده پوست است، نسبت می دهند.

رنگ این خطوط در ابتدا قرمز تا صورتی و یا ارغوانی است و گاهی همراه با خارش می باشد. بعد از زایمان این خطوط تا حدی جمع می شوند، ولی بطور کامل از بین نمی فرایند و معمولاً به رنگ پوست در می آیند و کمی فرو رفته و چروکیده دیده می شوند. استریا معمولاً یک مشکل ظاهری است.

ولی در مواردی که این خطوط وسیع باشند امکان زخمی شدن و عفونی شدن وجود دارد که باید مراقبت های خاصی انجام گیرد.

استریا در موارد غیر بارداری نیز دیده می شود از جمله در پسر ها و دختران در سنین بلوغ که در ارتباط با افزایش سریع تر حجم بدن نسبت به رشد سطحی پوست است و در نواحی باسن، ران ها، کمر و سینه به وجود می آید.

در اواخر حاملگی بصورت گوشت آویزان در نواحی گردن، صورت، سینه و زیر پستان برنگ صورتی یا هم رنگ پوست پدیدار می شود و شبیه زگیل می باشد.

اندازه آن ها می تواند کوچک به قطر سر سوزن تا اندازه یک نخود باشد و معمولاً بعد از زایمان از بین می فرایند.

باید آن ها را از زگیل تشخیص داد، چون اگر زگیل باشد باید بیشتر مورد توجه و درمان قرار گیرد.

یک خانم حامله علاوه بر بیماری هایی که یک فرد غیر حامله می گیرد به برخی بیماری های خاص دوران بارداری نیز مبتلا می شود.

خارش حاملگی: حدود یک پنجم زنان باردار به درجاتی از خارش مبتلا می گردند.

در بیشتر موارد این خارش در زمینه یک بیماری پوستی شایع مثل کهیر، اگزما، حساسیت داروئی و یا ابتلا به بیماری های قارچی یا انگلی مثل گال به وجود می آید، ولی در اندکی از این خانم ها خارش شدیدی وجود دارد که با هیچ ضایعه پوستی معینی همراه نیست که به آن خارش حاملگی می گویند.

در این حالت خارش در سه ماهه سوم حاملگی به وجود می آید و اغلب محدود به شکم است، ولی گاهی منتشر می شود و به دست و پا هم می رسد.

این خارش بعد از زایمان از بین می رود، ولی در حاملگی های بعدی و یا با مصرف قرص ضد بارداری عود می نماید.

خارش حاملگی تاثیری بر روی سلامت مادر (به جز خارش) و جنین ندارد.

بثورات کهیری حاملگی: در اندکی از زنان باردار بروز می نماید و بصورت ضایعات کهیری است. معمولاً این حالت در ماه آخر حاملگی دیده می شود، ولی می تواند زودتر نیز ظاهر شود.

این بیماری در حاملگی های اول دیده می شود و بندرت در حاملگی های بعدی با شدت کمتری عود دارد.

علت آن دقیقاً معین نشده، ولی افزایش سن مادر و جنین را به آن نسبت می دهند.

این بیماری به صورت ایجاد ضایعات کهیری شدیداً خارش دار بیشتر در روی شکم نواحی خطوط پوستی (استریا) و در موارد نادری روی سینه، بازو ها و ران ها ظاهر می شود.

این ضایعات بعد از زایمان از بین می فرایند، ولی بلافاصله بعد از زایمان ممکن است شدت آن افزایش یابد.

این بیماری تاثیری بر فرایند حاملگی و سلامت جنین ندارد و معمولاً نوزادان متولد شده بزرگتر از حالت طبیعی هستند.

این بیماری درمان و مراقبت خاصی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

منبع : زندگی آنلاین